صدای تازه یک مستند/ «رزم آرا، یک دوسیه مسکوت» اثر «احسان عمادی» و «حسام اسلامی»
صدای تازه یک مستند/ «رزم آرا، یک دوسیه مسکوت» اثر «احسان عمادی» و «حسام اسلامی»
«رزم‌آرا، یک دوسیه ی مسکوت» دومین همکارى احسان عمادى و حسام اسلامى در گونه مستندهاى تاریخى- آرشیوى است، یک مستند بلند که روایت‌گر دوران نخست‌وزیری سپهبد حاجی‌علی رزم‌آرا در ۱۳۲۹ است.
«رزم‌آرا، يك دوسيه مسكوت» ساخته احسان عمادى و به تهيه‌كنندگى حسام اسلامى را ماه گذشته در خانه سينما ديدم، در برنامه نمایش آثار منتخب نهمین «جشن مستقل سینمای مستند ایران». یک مستند بلند، که روایت‌گر دوران نخست‌وزیری سپهبد حاجی‌علی رزم‌آرا در 1329 است و ضمن بررسی دلایل قتل بحث‌برانگیز او از دریچه یک پرونده جنایی، به تعقیب ردپای بازیگران گوناگونی از شاه و دربار گرفته تا دکتر مصدق و آیت‌الله کاشانی و جبهه ملی و فدائیان اسلام در این رویداد می‌پردازد.
فيلمى قوى، خوش‌ساخت، و پرسش‌برانگيز كه از همين حالا توصيه مى‌كنم ديدنش را در جشنواره سينماحقيقت از دست ندهيد.
«رزم‌آرا، یک دوسيه ی مسكوت» دومين همكارى عمادى و اسلامى در گونه مستندهاى تاريخى- آرشيوى است. اين دو در سال ۱۳۹۴ نیز مستند «محاكمه» را با موضوع دادگاه مصدق ساخته‌اند.
«رزم‌آرا» – كه عجيب تأثير و عطر و بوى جذاب «جى. اف. كى» (اليور استون) را در آن حس مى‌كنم-، در نگاه من از چند جهت حائز اهميت است؛ اول از لحاظ صورى: استفاده عالى از آرشيو صوتىِ پروژه تاريخ شفاهى هاروارد (و چند پروژه تاریخ شفاهی دیگر)، جست‌وجوى اساسى در آرشيوهای عكس و فيلم و دقت بالا در استفاده از آن‌ها (یعنی ديگر تصوير قيام سي‌ام تير به‌جاى كودتاى ٢٨ مرداد به كار نرفته، يا بالعكس؛ از اين دست اشتباهات رایج که در اغلب مستندهاى آرشيوى‌مان شاهدش هستیم)، انتخاب مناسب موسيقى و اجراى خوب گوينده گفتار در بيان متن‌هاى مختلف.
اما اهميت اصلى اين فيلم، در «پروبلماتيزه كردن» برهه‌اى حساس از تاريخ معاصر، و به دست دادن قرائتى متفاوت از كنش‌ها و رفتارهاى بازيگران سياسى آن روزگار است؛ بازيگرانى كه ذهن عادت‌زده‌ی اغلب‌مان (و ايضاً ذهن داعيه‌داران تاريخ و علوم سياسى)، سال‌هاست صف اشقيا و اولياى آن را با خطى قاطع و روشن ترسيم كرده است. عمادى اين صف را برهم مى‌زند، بى‌آن‌كه به دام يك دوقطبى‌سازى ديگر بيفتد.
پس از پايان فيلم، يكى از بينندگان (كه خود مستندساز و اهل قلم است)، با خطاب و عتاب شديد به عمادى مى‌گفت: «تو رسالتت اين بوده كه به سياست‌مدار آرمانى يك ملت و قهرمان چند نسل از ايرانى‌ها توهين كنى.» اين‌كه چرا او چنين گفت را زمانى متوجه مى‌شويد كه فيلم را ببينيد، اما من برانگيخته شدن چنين واكنشى را عين پيروزى براى اين فيلم مى‌دانم. زيرا فيلم از حد بازنمايي و بازگويى ساده‌ی آرای مورخين فراتر رفته، و به تعبير «بيل نيكولز» به يك «صدا» تبديل شده است؛ صدايى كه مى‌توانيم از آن بدمان بيايد، اما نمى‌توانيم منكر حضورش باشيم.
به قلم مهرداد فراهانی، مدرس و پژوهشگر سینمای مستند
منبع: خبرآنلاین
برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه مستند بپیوندید:
نظرات کاربران
انتشار نسخه کامل مستند «بهشتی برای ملت»
08 تیر 1401
«انیمیشن ایرانی» به «اکران حقیقت» رسید
08 تیر 1401خبرهای مشابه
فیلم های راه یافته به پانزدهمین جشنواره فیلم تبریز اعلام شدند
به گزارش سایت خانه مستند و به نقل از خبرگزاری فارس از تبریز، اسامی فیلم‌های راه یافته به بخش مسابقه ی پانزدهمین جشنواره فیلم تبریز توسط دبیرخانه این جشنواره...
انتشار نسخه کامل مستند «بهشتی برای ملت»
همزمان با سالروز شهادت آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی، نسخه کامل مستند «بهشتی برای ملت» در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت به گزارش سایت خانه مستند و به نقل از گروه...
«انیمیشن ایرانی» به «اکران حقیقت» رسید
دور تازه نمایش مستندهای مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، (اکران حقیقت) از سه شنبه ۱۴ تیرماه شروع می‌شود. به گزارش سایت خانه مستند و به نقل از...
«ماریان» به عنوان بخشی از باغستان قزوین امروز از بین رفته است/ مستندی پژوهش‌محور درباره نابودی میراثی هزارساله
به گزارش سایت خانه مستند به نقل از تسنیم، مستند سینمایی «ماریان» به کارگردانی حامد کلجه‌ای و تهیه‌کنندگی احمد شفیعی، نسخه سینمایی از مجموعه مستند میراث هزار ساله است...
معرفی هیات داوران بخش مستند سیزدهمین جشنواره فیلم‌های ورزشی
به گزارش سایت خانه مستند و به نقل از روابط عمومی جشنواره، هیات داوران بخش مستند کوتاه و بلند سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های ورزشی ایران معرفی شدند و بر...
«خاطرات موتورسیکلت» دور از دخالت‌های نمایشی است/ ادای احترام به رزمنده فراموش‌شده تاریخ
امیرحسین نوروزی کارگردان و تهیه‌کننده مستند خاطرات موتورسیکلت که از سه‌شنبه 31 خردادماه و همزمان با سالروز شهادت دکتر مصطفی چمران به‌صورت آنلاین و رایگان در سایت خانه مستند...
روایت «خاطرات موتور سیکلت» در خانه مستند
به گزارش روابط عمومی خانه مستند، «خاطرات موتورسیکلت» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی امیرحسین نوروزی و با طرح و پژوهشی از سامان مختاری به مناسبت سالروز شهادت مصطفی چمران از...
«میراث هزارساله» در شبکه دو؛ روایت میراثی نجات‌دهنده
به گزارش روابط عمومی خانه مستند، مجموعه مستند «میراث هزار ساله» به کارگردانی حامد کلجه‌ای و تهیه‌کنندگی احمد شفیعی از امروز یکشنبه 29 خردادماه تا چهارشنبه اول تیر ماه...
ارسال طرح به خانه مستند شیوه‌ای بین‌المللی است/ آرشیوهای کم‌تر دیده شده در «کمیته»
عبدالحسین بدرلو کارگردان مستند کمیته به تهیه‌کنندگی مصطفی فتاحی که از شنبه 14 خردادماه در طرح «تجربه نگاری» خانه مستند و در پرونده «نیمه خرداد» به‌صورت آنلاین و رایگان...