بیشتر به فکر سوژه ‌ام بودم تا فیلم / گفتگو با کارگردان مستند «آوای شب دهم»

سمیه کریمی کارگردان می‌گوید مستند «آوای شب دهم» حواشی زیادی در زمان ساخت داشت.

سرویس سینمایی هنرآنلاین: مستند «آوای شب دهم» که در چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت حضور دارد، درباره دختری به نام سعیده است. او پدر و مادری ناشنوا دارد که علاقه زیادی به شرکت در مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام دارند. سعیده برای ناشنوایان، مداحی‌ها را به زبان اشاره بازگو می‌کند.

سمیه کریمی کارگردان این مستند در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره چگونگی و روند آشنایی با سوژه مستند خود گفت: هیئت‌های شهر یزد به شیوه خاصی عزاداری می‌کنند و هر شب به عنوان مهمان در هیئت دیگری مهمان می‌شوند. یک شب در جریان حضور در هیئت، توجهم به خانمی جلب شد که بگومگوهایی بین او و اعضای هیئت صورت گرفته بود. وقتی ماجرا را دنبال کردم متوجه شدم او مترجم عزاداران ناشنوا است و برای حضورش در هیئت با مشکلاتی مواجه شده است.

وی افزود: آن دختر، سعیده نام داشت و سوژه ی مستند ما شد. سعیده خودش پدر و مادری ناشنوا دارد و به دلیل این که تجربه ی همکلامی با این گروه را سال‌ها داشته است، کارش را بهتر از کسی که زبان اشاره را یاد گرفته بلد است، اما در مسیر کاری‌اش مخالفانی دارد.

این مستندساز در پاسخ به این که در روند ساخت «آوای شب دهم» چقدر به زندگی شخصی و سایر ویژگی‌های سوژه خود پرداخته است، توضیح داد: این فرد کسی است که در زندگی شخصی‌اش با سختی‌های بسیاری رو به رو است. در حال حاضر 24 ساله دارد، اما به دلیل این که پدرش ترکشان کرده است، همزمان باتحصیل، خرج زندگی مادر و خانواده‌اش را نیز از طریق کار کردن تامین می‌کرده است. حالا هم به دلیل اعتقادات مذهبی خود و این که می‌خواهد به ناشنوایان کمک کند، همراه آن‌ها به هیئت‌های عزاداری می‌رود. البته برخی ازجزییات در زندگی‌اش را به دلیل خواسته خودش در فیلم مطرح نکردیم.

کریمی با اشاره به علت مخالفت با حضور سعیده، کاراکتر محوری «آوای شب دهم» در هیئت‌های عزاداری و دشواری‌های خود در ساخت این مستند بیان کرد: هیئت‌ها معمولا فضایی مردانه دارند و برای هیئت‌ها ناشنوایان دست کم به سه نفر به عنوان مداح، مترجم و کسی که ضرب سینه زنی را به عزاداران می‌گوید، نیاز است. برادر کوچک تر سعیده، خود عضو هیئت‌ ناشنوایان بود و بچه‌های گروه، بسیار از کار سعیده در ترجمه راضی بودند. زیرا به خوبی این کار را انجام می‌داد و من یک بار دیدم که به دنبال ترجمه چقدر اشک می‌ریزند، اما برخی از افراد به دلیل این که او یک خانم بود، مانع حضورش در هیئت‌ها می‌شدند.

وی در پاسخ به این که آیا فیلمش به دلیل این که قرار است از یک خانم حمایت کند و خود نیز یک فیلمساز زن است، دچار قضاوت و سوگیری شده یا نه، ادامه داد: من با دو دیدگاه مخالف و موافق در این فیلم مواجه بودم، اما سعی کردم قضاوت نکنم. زیرا خودم هم گاهی مردد می‌شدم که حق با کدام گروه است. با این حال گروه ناشنوایان می‌خواستند به خاطر علاقه‌شان به امام حسین(ع) عزاداری کنند و نیاز به مترجمی برای درک کلمات داشتند که غیر از این ممکن نبود.

کریمی در پاسخ به این سوال که آیا در جریان ساخت «آوای شب دهم» به دلیل مخالفت‌ها با مانعی مواجه شده است یا نه، عنوان کرد: این مستند، حواشی زیادی داشت. جریان مخالف، آشکار نمی‌خواست بگوید مخالفت می‌کند، اما ما را تحت فشار قرار دادند که صحنه‌هایی از فیلم را حذف کنیم و من هم به دلیل این که می‌خواستم برای سعیده مشکلی ایجاد نشود و بار دیگری به بار زندگی‌اش اضافه نشود، موافقت کردم. ترجیح دادم بیشتر در جریان کار به او فکر کنم. به طور کلی «آوای شب دهم» شاید 40 درصد از مسائل جالب زندگی او را روایت می‌کند.

وی در پایان با تشکر از خانه مستند در حمایت پس تولید از این اثر، درباره بازخورد ناشنوایان نسبت به فیلمش بیان کرد: در روزهای جشنواره برای اکران محدود و ویژه‌ برای تعدادی از ناشنوایان عزیز به تهران آمدم و آن‌ها مستند را دیدند و دوست داشتند، اما چند نکته را به من درباره فیلم یادآوری کردند که حتما در تدوین دوباره آن‌ها را اعمال خواهم کرد. این امکان را خانه مستند فراهم کرده بود و جای تشکر دارد.

جهت اطلاع سریع از آخرین اخبار مستند، به رسانه های اجتماعی خانه مستند بپیوندید: