شکل گیری نخستین سازمان نظامی/ یادداشتی بر مستند «کمیته»

فیلم مستند «کمیته» که با پشتیبانی سازمان هنری‌رسانه ‌ای اوج وبه سفارش خانه مستند توسط مرکز هنری رسانه ای مُحرِم تهیه و تولید شده است، می کوشد تا برای مخاطبان خود، به ویژه کسانی که از روزها و ماه های آغا زین انقلاب اسلامی، خاطره های روشنی در ذهن ندارند، اثری آگاهی بخش باشد. در این مستند ، تلاش می شود که در حد توانستن به چگونگی شکل گیری و فعالیت های نخستین روزهای شکل گیری کمیته‌های انقلاب اسلامی، اشاره هایی اجمالی داشته باشد تا شاید بتواند برای پژوهشگران علاقه مند به مسایل تاریخی ، به ویژه کسانی که درباره ی تاریخ معاصر ایران تحقیق می کنند، تصاویر و مستندات قابل اعتنایی ارایه دهد.

کمیته ها را می توان نخستین سازمان نظامی راه‌اندازی شده در مقطع زمانی بعداز انقلاب دانست که در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ تأسیس شد و در سال ۱۳۷۰ پس از تصویب قانون تشکیل نیروی انتظامی، منحل و با ادغام سازمان آن با شهربانی و ژاندارمری، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تأسیس شد.

سازنده ی این مستند با دستمایه قراردادن موضوع شکل گیری کمیته ، می کوشد تا به سیر تحولی این سازمان از آغاز تا پایان بپردازد و باهدف حفظ نوعی بی طرفی ، در بخش هایی از فیلم، به نگاه های موافق و مخالف با این تشکیلات نیز بپردازد. به همین روی ، نمونه هایی از گفت وگو با مردم عادی در کوچه بازار و همچنین مصاحبه با برخی مسئولان ، به عنوان نظرات و دیدگاه های متفاوت ، درکنارهم قرار داده شده است. در این مستند با مراجعه به برخی شخصیت های مسئول در رده های مختلف این تشکیلات، ضمن مرور خاطرات و دشواری ها و مشکلات و مسایل متنوعی که در مقطع پیروزی انقلاب وجود داشت، در حد توان، تصاویری گویا از آن سال ها ، بعد از گذشت حدود چهل سال، ارایه می شود که گاه به طور طبیعی، در مرور گفته های کسانی که به عنوان شاهدان عینی و مسئولان دست اندر درکار کمیته ها، در این مستند حضور دارند، ممکن است با اختلاف دیدگاه و حتی با تناقضاتی نیز روبه رو شویم که با توجه به شرایط پُرالتهاب آن مقطع زمانی، چندان غیرعادی به نظر نمی رسد.

سازنده ی این فیلم مستند برای نشان دادن حفظ بی طرفی و واقع نمایی در چنین اثری، گاه به نمونه هایی از تندروی ها و افراط کاری ها و کارهای خودسرانه و غیرقابل تایید در برخی از کمیته ها نیز اشاره می کند و برای پرهیز از متهم شدن به خلاف گویی، به گونه ای عمل می کند که در گفت وگو با برخی از کسانی که در همان سال ها در کمیته ها مسئولیتی داشته اند، براین واقعیت، مُهر تایید بزند.

اهمیت اصلی پرداختن به این گونه موضوعات در فیلم های مستند، کمک به پژوهشگران آینده است که به مدد همین مستندات بتوانند از روزهای گذشته و از وقایع و رخدادهای تاریخی این سرزمین، تصویری دقیق تر و روشن تر در اختیار داشته باشند.

عزیزالله حاجی مشهدی

جهت اطلاع سریع از آخرین اخبار مستند، به رسانه های اجتماعی خانه مستند بپیوندید: