ابراهیم حاتمی‌کیا گفت فیلمت خیلی تلخ است/ روایت «آقای مدیر» از شهر تهران

علی نیکبخت کارگردان مستند آقای مدیر که با موضوع مشکلات شهر تهران ساخته شده است، از نقد ابراهیم حاتمی‌کیا بر تلخی این مستند گفت.

علی نیکبخت کارگردان مستند آقای مدیر به تهیه‌کنندگی احمد شفیعی و تولید شده در خانه مستند، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ایده این فیلم و ارتباط آن با مستند انتقال پایتخت گفت: مستند «انتقال پایتخت» پروژه عظیمی در حدود ۴۰۰ دقیقه به همراه پرونده‌های مختلف است؛ بحران‌ها، معضلات، تهدیدها، فرصت‌ها و…. زمانی که مشغول ساخت این مستند بودیم من با شکلی از گفتگو در این مسیر مواجه شدم که جنس آن با گفتگوهای دیگر این کار قدری متفاوت بود و به شکل دیگری درباره شیوه مدیریت شهری پرسش‌هایی را به میان می‌آورد.

او ادامه داد: ۲ کارشناس بین‌المللی که با آن‌ها در این مستند گفتگو کردیم سوالاتی را مطرح کردند که در ابتدا شاید پاسخ به آن‌ها ساده و پیش‌پا افتاده بودند اما کمی که عمیق‌تر وارد جریان مدیریت شهری می‌شویم، می‌فهمیم به آن آسانی هم نیست، یک نظام مدیریتی یکپارچه را نیازمند است و اگر این نظام مدیریتی، یکپارچه و دقیق نباشد می‌تواند تا دگرگونی حکمرانی نیز پیش رود و این اتفاق بسیار خطرناکی است چراکه وقتی جامعه شهرنشین به صورت عادی و همیشگی در ذهن خود می‌داند که امور روزمره او در هر لحظه موجود است اگر تغییری در آن رخ دهد فراهم کردن تمام این امور روزمره برای ۱۶ میلیون جمعیت روزانه به هیچ عنوان کار آسانی نیست.

این کارگردان با اشاره به اینکه از «انتقال پایتخت» به ساخت «آقای مدیر» رسیده است، بیان کرد: به دلیل اهمیتی که مدیریت شهری دارد و خلل در آن می‌تواند صدمه‌های جبران‌ناپذیری به بار آورد در تمام تحقیقات، گفتگوها و پژوهش‌هایی که برای «انتقال پایتخت» صورت گرفت مباحثی که مرتبط با مفهوم مدیریت شهری بود را جدا کردم و با پرداخت بیشتری نسبت به آن‌ها «آقای مدیر» روایتی از پدیده مدیریت شهری در پایتخت شد.

وی افزود: جرقه ساخت این مستند نیز از مناظرات انتخاباتی سال ۹۶ زده شد و سکانس پایانی فیلم نیز لحظه‌ای از این مناظرات را نشان می‌دهد که نامزدهای ریاست جمهوری بر سر یک موقعیت شهری در حال تسویه حساب، تحقیر و یا امتیاز گرفتن از یکدیگر هستند.

به گفته نیکبخت، روند تحقیق و پژوهش برای این مستند و پیش از آن «انتقال پایتخت» و برای رسیدن به فیلمنامه‌ای عظیم نزدیک به ۳۰ ماه زمان صرف شد.

این کارگردان در پاسخ به این پرسش که چرا امسال و پس از گذشت نزدیک به چهار سال تصمیم به اکران آنلاین این مستند گرفته است، عنوان کرد: «آقای مدیر» اکران آنلاین شد از این نظر که قابلیت پخش در تلویزیون را ندارد و درباره زمان آن هم من اطلاعی ندارم، فکر می‌کنم این سوال باید از تهیه‌کننده اثر پرسیده شود.

وی درباره چالش‌های ساخت «آقای مدیر» بیان کرد: الان پس از گذشت نزدیک به چهار سال و تجربیات این سال‌ها می‌توانم بگویم چالشی نداشتیم؛ مشکلاتی بودند که در دل کار کمی سخت و شاید اذیت کننده به نظر می‌رسید.

کارگردان «مرزهای پوسیده» در پایان گفت: در مجموع باید بگویم که حواس تهران جمع‌تر از این صحبت‌ها است و اگر شخصی بخواهد از آن سواستفاده کند قطعاً و حتماً برای او هزینه‌هایی ایجاد می‌کند و فرقی هم ندارد رییس‌جمهور باشد یا هر شخص دیگری. باید بگویم که این شهر، بسیار پویا و داینامیک است؛ در ۱۰۰ سال گذشته مرکزیت تهران دچار تغییر شده و این در ذات تهران است. در آینده نیز من مستند یا برنامه‌سازی درباره تهران و به صورت کلی مدیریت شهری را ادامه خواهم داد چراکه این بحث، زوایای متفاوت و پیچیده زیادی دارد و صحبت و پرداخت درباره آن، به این سادگی‌ها و به این شکل مختصر نیست.

به گفته این کارگردان، اگر قرار بر این بود که امروز و با بلوغ ذهنی این لحظه، مستند «آقای مدیر» را بسازد، هرگز حاضر به ساخت آن نمی‌شد.

وی ادامه داد: علت نساختن این مستند، آن است که مدیران شهری همواره در یک موقعیت مدیریتی همانطور که باب میلشان است رفتار می‌کنند، دچار خطا می‌شوند و هزینه‌های آن را نیز پرداخت می‌کنند به همین علت شهر را به جای موقعیت مدیریتی، زندگی خرد مدیریت می‌کند. بلوغ امروز را هنگام ساخت «آقای مدیر» نداشتم و امروز متوجه آن شده‌ام هرچند که نزدیک به یک دهه است که در موضوع مدیریت شهری و به ویژه شهر تهران در حال مطالعه و فعالیت هستم و این موضوع را به این سادگی‌ها رها نخواهم کرد.

کارگردان «ناگهانگی» در پایان در پاسخ به این پرسش که چرا به اکران «آقای مدیر» در این لحظه و پس از نزدیک به چهار سال رضایت داده است، توضیح داد: به هر صورت این فیلم را من ساخته‌ام و برای تولید آن تلاش‌های بسیاری شده است. به هر اندازه به آن نقد وارد باشد اما در نهایت فیلمی تلخ و دارای اطلاعات زیادی است. ابراهیم حاتمی‌کیا پس از تماشای این مستند، نقد اصلی که به «آقای مدیر» داشت تلخی بیش از حد آن بود اما باید بگویم موضوع این مستند، موضوع تلخی است و مملو از مشکلات شهر تهران است که با بیان آن‌ها در انتها نمی‌توان خوشحال بود و این ذات یک مستند است که حقایق را عنوان کند حال می‌خواهد تلخ باشد یا شیرین.

جهت اطلاع سریع از آخرین اخبار مستند، به رسانه های اجتماعی خانه مستند بپیوندید: