پدرم، بایگان دفتر بودجه آموزش‌و‌پرورش بود. نوجوان بودم روزی که به اداره پدر رفته بودم، پرونده ای جدا و غیرمتعارف در بالای قفسه های بایگانی دیدم، از سرکنجکاوی به سراغش رفتم و آن را باز کردم. نامه‌هایی از سوی استانداری و نهادهای مسئول استان خراسان در آن وجود داشت که در واقع گزارشی از واقعه تخریب و شورش در شهر مشهد در خرداد 71 را می داد و از سازمان هایی مثل آموزش و پرورش خواسته بود که برای جبران خسارت‌ها اقدام کند.

یک علامت سوال بزرگ در ذهنم به وجود آمد که مگر در جمهوری اسلامی شورش رخ داده و مردم دست به تخریب زده اند؟ در همه سال های بعد که روزنامه نگار شدم و بعدها مستندساز، دانستن این موضوع، برایم یک علاقه شخصی بود. زمانی که کار را در سال 95 شروع کردم موضوع موسسات مالی غیرمجاز در مشهد و برخی شهرها باعث تجمعاتی شده بود. همین آغاز ساخت موضوع شورش 71 مشهد و بعدها شورش سال 74 اسلامشهر شد.

مستند شورش علیه سازندگی در واقع به دورانی اشاره دارد که دولت سازندگی بر اساس نیاز زمانه، دست به جراحی بزرگ اقتصادی زد؛مهم ترین مساله آن دوران، موضوع آزادسازی قیمت ها بود که در سال های اولیه، پیامدهای مثبتی برای اقتصاد ایران به همراه داشت اما رفته رفته مساله ای که دولت با عنوان «تعدیل اقتصادی» از آن نام می برد به لایه زیرین جامعه و حاشیه، فشار زیادی وارد کرد و باعث شد در برخی از شهرها تحرکات اجتماعی شکل گیرد. شاید مهم ترین چالش مفهوم «عدالت » که از مهم ترین شعارهای انقلاب بود. طبقه اجتماعی محرومین و حاشیه نشینان که اتفاقا از حامیان اصلی انقلاب بودند با برنامه تعدیل ساختاری به نوعی زیر چرخه های توسعه سازندگی در حال له شدن بودند و همین باعث شد که واکنش نشان دهند.

من در مستند «شورش علیه سازندگی» در میانه روایت ایستاده ام و با طیف مخالفان سرسخت و موافقان شیفته دوران سازندگی گفت و گو کرده ام. شعار مستند این است؛ شورش علیه سازندگی، صدایی که دیر شنیده شد و دیده نشد! طعنه ای دارد به این که از آن دوران تصویر خاصی وجود ندارد و تاکنون کمتر درباره اش سخن گفته شده است.

روزنامه هفت صبح-هفتم آذر ۹۸

برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه مستند بپیوندید: