میوه، کشاورز ایرانی، دلالیسم، سوءمدیریت و چند داستان دیگر! / یادداشتی بر مستند «میوه ها روی درخت مانده اند»

درست در زمانه‌ای شاهد ساخت و رونمایی مجموعه مستند «میوه‌ها روی درخت مانده‌اند» هستیم که صدای مظلومیت کشاورز ایرانی بیش از هر زمان دیگری بلند است و اتفاقا نام مستند هم با شرایط این روزها و حال و هوای بخش کشاورزی نیز عجیب قرابت دارد.

خبرگزاری فارس ـ گروه سینما: مستند «میوه‌ها روی درخت مانده‌اند» عنوانش را از یکی از سخنرانی‌های رهبر انقلاب وام گرفته است؛ آنجا که ایشان می‌فرمایند «من از اینکه میوه‌ها روی درخت مانده‌اند و وضعیت کشاورز ایرانی را می‌بینم ناراحت هستم» و شاید کارکرد این مستند استراتژیک، دقیقاً از انتخاب نامش آغاز شده است و سازندگان در درجه اول موضوع برای خودشان عمیق شده و با درک اهمیت آن به تولید مستندی مهم و استراتژیک پرداخته‌اند.

در مواجهه با این مجموعه مستند ۸ قسمتی، بیش از هرچیز یک مفهوم مهم به مخاطب القاء می‌شود؛ «امنیت غذایی». و در ادامه این سوال کلیدی شکل می‌گیرد که آیا در حال حاضر کشوری که بیش از ۱۲ هزار سال پیشینه کشاورزی دارد، «امنیت غذایی» دارد؟!

مفهوم «امنیت غذایی» آنچنان اهمیت پیدا کرده است که تقریبا در تمامی دیدارهای سه دهه اخیرمقام معظم رهبری با فعالان کشاورزی درباره آن صحبت کرده‌اند. برای نمونه این بخش از صحبت‌های ایشان را که به اواسط دهه ۸۰ باز می‌گردد، دوباره بخوانید: «دستگاه کشاورزی برای کشور ما بسیار مهم است؛ چون امنیت غذایی برای کشوری بزرگ، پُرجمعیت و دارای هدف های بلند، بسیار مهم است؛ لذا بخش کشاورزی و دامداری ما یک بخش ویژه و استثنایی است و همه باید برای آن تلاش کنند.

در اسلام هم آگاهانه و با توجه، نسبت به کشاورزی تأکید شده است. حدیث بسیار پُرمعنا و پُر مضمونی درباره کشاورزان نقل شده است: «الزّارعون کنوز اللّه فی ارضه»؛ یعنی کشاورزان کسانی هستند که گنجینه های خدا در زیر زمین را می‌دِروند و استخراج می‌کنند. مهم ترین گنجینه خدا در زمین و خاک عبارت است از موادی که مایه ادامه حیات بشر و حیوانات است؛ این از طلا و نفت مهم تر است. طلا و نفت وسیله به دست آوردن مایحتاج زندگی است؛ اما محصول غذایی، مهم ترین مایحتاج زندگی است».

اکنون و پس از آنکه رهبر انقلاب بارها و بارها و پیش از هر کارشناس، مدیر و مسئولی در کشور از لزوم توجه به «امنیت غذایی» به عنوان محور اصلی توسعه اقتصادی کشور نام برده‌اند، مستندی ساخته شده که در ۸ قسمت به بررسی جامع و کامل علل و عوامل عقب ماندگی ایران در این عرصه پرداخته است. اتفاقی که هرچند متاسفانه خیلی دیر رخ داده اما درست در زمانه‌ای شاهد ساخت و رونمایی آن هستیم که صدای مظلومیت کشاورز ایرانی بیش از هر زمان دیگری بلند است و اتفاقا نام مستند هم با شرایط این روزها و حال و هوای بخش کشاورزی نیز عجیب قرابت دارد؛ «میوه‌ها روی درخت مانده‌اند».

در نگاه اول شاید این مستند یک اثر نقادانه به نظر برسد که در شرایط ناامیدی مطلق کشاورزان ایرانی از سوء مدیریت، حرف دل آنها را می‌زند اما با تماشای کامل ۸ قسمت آن می‌توانیم رگه‌های از امید را نیز دریافت کنیم. مستندی که در هیچ‌کدام از قسمت‌ها در سطح باقی نمی‌ماند و پس از طرح یک مشکل و چرایی ایجاد آن، بلافاصله بدنبال ارائه راه‌حل از زبان کارشناسان می‌رود و همین موضوع باعث شده تا با اثری متفاوت در سینمای مستند مواجه باشیم. اثری که شاید در این روزگار کرونا زده و تورم افسارگسیخته، دل و دماغ تماشای آن را نداشته باشند اما به جرات می‌توان گفت تماشای آن برای همه مسئولین واجب است تا ببینید چه بر سر سرزمینی با ۱۲ هزار سال پیشی‌بینی کشاورزی آمده که کشاورزش امروز اینچنین «غم نان» دارد!

«میوه‌ها روی درخت مانده‌اند» از دردی سخن می‌گوید که یک شبه بوجود نیامده، سال‌های سال طول کشیده است تا در نتیجه اتخاذ تصمیمات غلط اوضاع بخشی که خودش به تنها می‌تواند محور توسعه هر کشوری باشد، اوضاع کشاورزی ایران به این نقطه برسد. به نقطه‌ای که بذر را از خارج وارد کند و ۹۸ درصد محصولات دام و طور و گوشت و فراورده های آن نیز وارداتی باشد. رشد و توسعه کشاورزی زمینه «امنیت غذایی» و «امنیت غذایی» زمینه توسعه پایدار را در هر کشوری ایجاد می‌شود و توسعه پایدار نیز نماد استقلال هر کشوری است و عجیب آنکه در کشور ما که یکی از شعار‌های انقلاب بزرگش «استقلال» است، اینچنین با سوء مدیریت و بی‌تدبیری با مبحث مهمی به نام کشاورزی برخورد شده تا امروز به جرات بگوئیم چیزی به نام «صنعت کشاورزی» در کشور وجود ندارد.

مجموعه مستند «میوه‌ها روی درخت مانده‌اند» می‌تواند نمونه‌ای مناسب برای تصمیم‌گیرندگان بخش کشاورزی کشور باشد تا با تماشای آن علاوه بر آنکه متوجه شوند چرا امروز در این مسیر گنگ و خاکستری قرار گرفته‌ایم؛ با اتخاذ سیاست‌های جامع که با تغییر دولت‌ها و اعمال سلیقه مسولین به فراموشی سپرده نشوند، جای دوباره‌ای به پیکر به بی‌جان کشاورزی کشور بدمند و کشاورز ایرانی را به تولید و اشتغال دلگرم کنند.

برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه مستند بپیوندید: