گفت و گوی قدس با سیدحسن یوسفی، کارگردان «نواب»: زدودن غبار از چهره یک شخصیت تاریخ معاصر
گفت و گوی قدس با سیدحسن یوسفی، کارگردان «نواب»: زدودن غبار از چهره یک شخصیت تاریخ معاصر
به گزارش سایت خانه مستند و به نقل از قدس آنلاین، مستند «نواب» به کارگردانی سیدحسن یوسفی، نویسندگی سعید زاهدی و محمدتقی حاجی موسی و تهیهکنندگی مهدی مطهر در خانه مستند تولید شده است که بهزودی از شبکههای سیما به نمایش گذاشته خواهد شد.
یوسفی، مستندساز جوانی است که تاکنون مستندهایی چون «مهاجر» درمورد یک جانباز افغانستانی که در جنگ ایران و عراق شیمیایی شد، مستند «اکسیژن» درخصوص طبیعت و جنگل و از بین رفتن درختان و دو مستند کوتاه دیگر به نام «روباه صحرا» و «هیچ سلاحی بد نیست» درمورد مذاکرات عراق و ژاپن با آمریکا و… را در کارنامه کاری خود دارد. به انگیزه ساخت این مستند با وی به گفتوگو نشستهایم که در ادامه میخوانید:
از چگونگی شکلگیری مستند نواب بگویید.
سال ۹۴ میخواستم فیلمی درمورد ترورهای ناکام محمدرضا شاه و شهید شمسآبادی بسازم که در مرحله تحقیق به ترورهای فداییان اسلام برخورد کردم که سبک و دلیل این ترورها و البته بهقول فداییان، اعدامهای انقلابی برایم بسیار جالب بود و بیشتر از آن شخصیت نواب صفوی که من را قلقلک داد تا به آنطرف بروم و پروژه ترور شاه را برای مدتی کنار بگذارم و به این موضوع بپردازم.
هدف از ساخت این مستند چیست؟
قطعاً نواب صفوی و فداییان اسلام بین برخی از مردم ناشناخته و بین بعضی دیگر بهعنوان تندروهای اسلامی شناخته میشوند. هدف من از تولید این مستند، این بود تا دلایل اعدامهای انقلابی که درطول ۱۰ سال ۵ مورد بوده را بهصورت صریح بیان کنم و هدف نواب را از بهوجود آوردن گروهی به نام فداییان اسلام و تأثیرش درطول اینمدت، به تصویر بکشم. نتیجه کار، این مستند شد که بهصورت مصاحبه و استفاده از گفتار متن روایت میشود.
از چه منابع تاریخی و مستندی برای روایت و به تصویر کشیدن مبارزات نواب صفوی استفاده کردهاید؟
مصاحبههایی که در فیلم نواب گرفته شده، تماماً از کسانی است که در آن تاریخ در فداییان حضور داشته و درکنار نواب صفوی بودهاند، یعنی درواقع تمام مواردی را که در این مستند به آن اشاره میکنند، همه برگرفته از دیدههایشان است و این خودش بزرگترین سند محسوب میشود. حتی ما سعی کردهایم که در گفتار متن فیلم هم تا جاییکه ممکن است از اسناد و نامهها و عکسهای مختلفی که از فداییان و نواب وجود دارد استفاده شود.
این مستند با چه ویژگیهایی ساخته شده است و شما در مستند نواب به چه مواردی توجه داشتهاید؟
متأسفانه تاکنون هیچ مستندی درمورد نواب ساخته نشده است، البته بهغیر از یک مستند سهقسمتی کوتاه که سالها پیش ساخته شده بود و بهنظرم اصلاً در آن مستند، نواب و مبارزاتش را نتوانسته بودند درست به مخاطب معرفی کنند و بشناسانند.
البته هرسال همزمان با شهادت ایشان شاید اشاراتی در چند مورد از برنامههای تلویزیونی به این قضیه بشود، ولی ما در این مستند با اینکه در یکزمان ۵۵ دقیقهای ساخته شده و بهنظرم خیلی کم است، سعی کردیم تا جاییکه میتوانیم حق مطلب را ادا کنیم و به مجهولات آن دوره بپردازیم که شاخصترینش ترور احمد کسروی و رزمآرا و نقش مهم نواب و فداییان در ملی شدن صنعت نفت بوده است.
مستندهای تاریخیسیاسی همیشه با موانع و مشکلاتی برسر راهشان ساخته و تهیه میشوند. برای ساخت این مستند با چه موانع و مشکلاتی مواجه بودید؟
همینطور است. مهمترین مشکل، بهدست آوردن سند و تصاویر آرشیوی است و اگر مثل فیلم نواب قرار باشد از مصاحبه با شخصیتهای اورژینال و دستاول هم استفاده کنیم که دیگر بدتر است! چون برخی از اینها بهخاطر کهولت سن و و ناتوانی حتی راضی به گفتوگو نمیشوند، چون فکر میکنند ممکن است مواردی را در تاریخ اشتباه یا جابهجا بیان کنند و مشکل درست شود.
شهید نواب صفوی در تاریخ معاصر، جریانساز بود. چرا تاکنون کمتر از این شخصیت گفته شده است؟ چرا در سینما در این خصوص اینقدر کمکاری شده است؟
ما شخصیتهای زیادی داریم که در انقلاب تأثیرگذار بودهاند، اما متأسفانه در حقشان اجحاف شده است، کما اینکه من فکر میکنم حداقل درخصوص این شخصیت، فیلمسازها اول بهخاطر رادیکال بودن شخصیت نواب(البته ازنظر آنها) و بعد بهخاطر اینکه مستند ساختن برای آن برهه از زمان، مشکلات و مسائلی دارد چون کمبودن تصاویر آرشیوی و نبودن فیلم و صدایی درمورد شهید نواب، تمایلی به خطر کردن ندارند.
چرا قالب مستند را برای گفتن از این شهید انتخاب کردید؟
شاید چون اصلاً کار مستند همین است. دیگر اینکه فکر میکنم برای مواردی مثل شهید نواب و امثال آن بهخاطر همان تفکرات و تبلیغاتی که علیهشان شده است؛ فیلمی جز مستند جوابگو نیست، چون اصلاً رسالت مستند، حرف زدن و ادعا همراه با سند و مدرک است. ولی در فیلم داستانی نمیتوان این ادعا را داشت.
چه مدتزمانی صرف پژوهش و ساخت این مستند شده است؟
تقریباً یکسال برای پژوهش و ششماه برای تولید صرف شد.
در حالحاضر مشغول چهکاری هستید؟
در حالحاضر درحال تولید مستند تروریستها و پادشاه که همان «ترورهای ناکام» محمدرضاشاه است و مستندی به نام «سیدشجاع» پرتره یکی از فرماندهان فاطمیون و مستندی به نام «پارسیگو» که درمورد شخصیت استاد صائم و زبان فارسی است، هستم.
برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه مستند بپیوندید: