علی رمضانیان، کارگردان مجموعه مستند رخ خورشید در گفتگو با سایت خانه مستند، درباره حال و هوا و ژانر این مستند، گفت: رخ خورشید، یک مستند چهارقسمتی است و تولید آن از سال 1389 آغاز شد و تا سال 1395 به طول انجامید.

درباره حال و هوای این مستند باید بگویم که این فیلم درباره کوهستان است. البته باید تاکید کنم ما در این مستند به جنبه‌ای از حیات وحش نگاه کرده‌ایم که تا به امروز نمونه‌اش در ایران موجود نبوده و نیست. درباره چینش سکانس‌های فیلم نیز باید بگویم خط و ربط سکانس‌ها با توجه به زیستگاه حیوانات از ارتفاعات بسیار بالا تا پایین ترینِ ارتفاعات قرار داده شده است.

این مستندساز درباره دلیل طولانی بودن زمان فیلمبرداری این مستند که از اواخر دهه 80 آغاز و تا نیمه دهه 90 به طول انجامید، خاطرنشان کرد: دلیل طولانی بودن مرحله تولید، این بود که می‌خواستیم جنبه‌ای از زندگی حیوانات را نشان دهیم که تا پیش از آن کسی نشان نداده است و نمایش این جنبه‌ها هم به دلیل قلیل بودن حیات وحش و کم بودن جمعیت شان در کشور ما و همچنین گشتن و جستجو کردن در این مناطق، خیلی زمان‌بر بود و به همین دلیل نیز وقت زیادی گرفت.

این عکاس، تصویربردار و مستندساز با اشاره به یک سکانس در این مستند از چرایی زمان‌بر بودن تولید این اثر گفت: برای مثال، سکانس کرکس‎ ها که نزدیک به 9 سال از تصویربرداری آن می‌گذرد هنوز به دلیل پیچیدگی‌اش کسی نتوانسته مانند آن را انجام دهد. برای گرفتن همین یک سکانس، بیش از یک سال زمان صرف کردیم.

رمضانیان درباره چالش‌های پیش روی عوامل این مستند از جمله گروه فیلمبرداری در جریان ساخت مستند نیز تاکید کرد: شاید برخی‌ها گمان کنند که ساختن فیلم در دل طبیعت ممکن است غیرقابل پیش بینی باشد اما اینگونه نیست، اتفاقا حیات وحش و طبیعت، برخلاف جامعه انسانی که منطق مشخصی ندارد، کاملا براساس قوانین ریاضی پیش می‌رود ولی چالش مهم ما اعتمادسازی میان حیات وحش و خودمان بود به این معنی که مثلا پلنگ رو به روی ما متوجه حضور ما بود و بزرگ‌ترین چالش برای ما اعتمادسازی برای این حیوان و نزدیک شدن به زیستگاه او بود. چالش دیگر ما حضور شکارچیان بود و به‌نظر من خطرناک ترین بخش کوهستان و حیات وحش هم همین حضور انسان‌ها در آن‌جاست.

این مستندساز درباره اینکه آیا با شکارچیان در این مدت درگیری داشته‌اند، بیان کرد: تنها یک بار درگیری مختصری پیش آمد که با ارتباط با سازمان محیط زیست، شکارچیان بازداشت شدند.

رمضانیان درباره مناطقی که در آن فیلمبرداری کرده‌اند، عنوان کرد: ارتفاعات سمنان، پارک ملی گلستان، خراسان شمالی، پارک ملی ساری‌گل و سالوک، پارک ملی اندوره، پارک ملی سیدوا، منطقه حفاظت شده پرور که مجموعا 5 استان می‌شد.

کارگردان مستند بلند «شکارچیان» درباره چالش‌های قسمت‌های بعدی این مستند نیز چنین عنوان کرد: در سری دوم، چالش‌ها بیشتر شد چراکه سری دوم با بازداشت دوستان محیط زیستی مان مقارن شد و محدودیت‌ها و چالش‌های بیشتری برای ما به وجود آمد. مثلا در کویر، تراکم حیات وحش، بسیار پایین است و با توجه به این اتفاقات، ما پیش بینی کرده بودیم از یک سری حیات وحش به صورت مصنوعی فیلم بگیریم یعنی اینکه یک تراریوم بزرگ تعبیه کنیم و موجوداتی مثل مار و عقرب و موجودات شب‌زی را در آنجا قرار دهیم، اما سازمان حفاظت محیط زیست با ما همکاری نکرد و دیگر خط روایی که برای این مستند پیش بینی کرده بودیم آنگونه که می‌خواستیم پیش نرفت و به همین دلیل ریتم مستند کمی کندتر شد و ما نیز سعی کردیم به عوامل دیگری که در طبیعت دخیل هستند بپردازیم به‌طوری که دیگر حیات وحش در قسمت‌های بعد کمرنگ تر شد.

این مستندساز یکی از چالش‌های موجود درباره آثار مستند ایرانی و مقایسه‌شان با ساخته‌های خارجی گفت: واقعا یکی از چالش‌های مهم کار ما بررسی کیفیت آثار مستند حیات وحش ایرانی و مقایسه‌شان با نمونه خارجی است، باید بگویم 90 درصد اتفاقات خوب و جذاب در حیات وحش ایران در شب رخ می‌دهد دلیلش هم ترس از انسان است که حیوانات بیشتر در شب به شکار دیگر حیوانات می‌روند و ثبت این اتفاقات در شب، نیازمند ابزارهای پیشرفته است که ما آنها را نداریم.،

رمضانیان درباره دلیل رفتن به سمت ساخت مستندی با موضوع حیات وحش بیان کرد: از 6 سالگی با پدرم به کوه می رفتم و ارتباط با طبیعت و محیط زیست همواره با من همراه بوده است. از سال 78 و در ایام نوجوانی، عکاسی را شروع کرده بودم و در این حرفه در ژانرهای مختلفی کنکاش می‌کردم تا اینکه در سال 82 به همان علاقه کودکی ام که طبیعت بود بازگشتم.

این مستندساز از دیدارش با محمدعلی اینانلو مجری و مستندساز طبیعت نیز یاد کرد و گفت: در دوران دانشجویی با مرحوم اینانلو دیدار کردم و از او پرسیدم چرا در مستندهایی که می‌‎سازد همه آنچه در کویر و کوهستان رخ می‌‎دهد، به تصویر کشیده نمی‌‎شود که او گفت تو از فیلمسازی درباره حیات وحش چیزی نمی‌دانی و من هم که آن زمان دانشجوی فیلمسازی بودم به این فکر افتادم تا تا مجموعه‌ای بسازم تا همه آنچه را که به نظرم در کویر و کوهستان وجود دارد، نشان دهم.

نویسنده و کارگردان مستند «13» درباره این‌که آیا درحال حاضر روی پروژه جدیدی کار می‌کند یا خیر، عنوان کرد: در دو سه سال گذشته هیچ کاری انجام نداده‌ام. دلیلش هم این است که هزینه‌های ساخت این شکل آثار بسیار بالا رفته است. به عنوان مثال ما برای ساخت مستند رخ خورشید در مدت 6 سال نزدیک به 200 هزار کیلومتر مسافت طی کردیم و این دست کارها هزینه بسیار زیادی با خود به همراه دارد. درحال حاضر سه طرح دارم که به نظرم هزینه هر کدام از این سه طرح 800 میلیون تومان است که پیدا کردن مجموعه‌ای در ایران برای ساخت فیلم، آن هم در یک بازه طولانی کار دشواری است.

رمضانیان درباره اکران آنلاین آثار مستند نیز چنین بیان کرد: حقیقتا ما مستند می‌سازیم تا طیف گسترده‌ای از مردم، آن را تماشا کنند. متاسفانه این روزها تلویزیون برای تماشاکردن به جایگاه سوم و چهارم سقوط کرده است. من معتقدم از هر طریقی، آثار مستندسازها اعم از من یا دیگر دوستان دیده شود و یا در دسترس مردم قرار بگیرد، خوب است و من از آن استقبال می‌کنم.

این مستندساز در پایان تاکید کرد: حتی حاضرم برای اینکه این مستند دیده شود نه برای اینکه خودم آن را ساخته‌ام بلکه برای آگاه شدن مردم درباره این موضوع، در خیابان‌ها دوره بیفتم و با بلوتوث فیلم را برای مردم بفرستم.

جهت اطلاع سریع از آخرین اخبار مستند، به رسانه های اجتماعی خانه مستند بپیوندید: