داستان تلاش های حاج قاسم سلیمانی در کرمان و سیستان و بلوچستان/ یادداشتی بر مستند «آورتین»

مستند نیمه بلند «آورتین» به کارگردانی حسن وزیرزاده، مستندی درباره مسأله ناامنی در استان کرمان در اوایل دهه ی هفتاد می باشد.

فیلم، راوی عملیات آورتین به فرماندهی حاج قاسم سلیمانی در جنگ با اشرار منطقه کرمان است. فقر گسترده، ناامنی و بحران بی آبی از مسائل اجتماعی و اقتصادی مردم ساکن جنوب شرق کشور است. مسائلی که هر کدام پیامدهای خاص خود را دارد و به شکلی زنجیره وار بازتولید کننده ی یکدیگرند (فقر عدم امنیت می آورد، بی آبی به مشکل بیکاری دامن می زند و بیکاری فقر را تشدید می کند و انتخاب های محدود و از سر استیصال، ناامنی ایجاد می کند) و سال ها چرخه ای از مشکلات را در این منطقه سبب شده اند. میزان ناامنی آنچنان شدید بوده که بنا به روایت فیلم، حتی مسئولین، توان و شهامت کافی برای مقابله و عقب نشاندن اشرار نداشتند.

فیلم با روایت مسئولین و شرحی از تاریخچه مشکلات منطقه آغاز می گردد. مسئولین علت اصلی رشد و گرویدن مردم به این گروه ها را فقر مردم منطقه می دانند اما در برخی موارد به عللی دیگر از جمله حس قدرت طلبی و شرارت وجودی افراد و حمایت گروهک های خارج از کشور از آن ها اشاره می کنند. اشرار به راحتی و بدون هیچ گونه هراسی در شهر و جاده ها تردد کرده و ایجاد وحشت و ناامنی می کردند. این وضعیت اسفبار تا اوایل دهه هفتاد با ورود نیروهای سپاه (لشکر ثارالله) به فرماندهی حاج قاسم سلیمانی به استان کرمان ادامه داشته است. ورود و مدیریت ایشان، وضعیت را برای مردم و مسئولین به سمت بهبود می برد.پ

مهم ترین مشکلی که لشگر ثارالله و حاج قاسم سلیمانی با آن مواجه بودند، وسعت منطقه عملیاتی بود. جبهه ی وسیعی از اشرار در منطقه شرق و جنوب شرق کشور پراکنده بودند. خیلی از آن ها مانند اشرار ساکن در آورتین در نقاطی دسترسی ناپذیر بودند. شناسایی و حمله به نقاطی چنین گسترده و وسیع، دشوار می بود. در این راستا شخص حاج قاسم سلیمانی، استراتژی ویژه ای را برای حل این بحران پیشنهاد کرده و به مرحله اجرا گذاشتند. ایشان بدلیل وسعت منطقه تصمیم می گیرند از استان سیستان، مبارزه با اشرار را آغاز کنند. در اولین قدم در نقاط مرزی، درگیر اشرار شدند و با پاکسازی و بستن مرز رفته رفته جلوتر آمدند. امنیتی که از استان سیستان و بلوچستان آغاز گردید و به استان کرمان رسید. در استان کرمان، آورتین مرکز فتنه در جنوب شرق بود. منطقه ای که تاریخ یک سده شرارت را در کارنامه خود دارد. در طول تاریخ برای سرکوب اشرار، دو بار به این منطقه حمله شده و هر دو بار با شکست نیروهای دولتی تمام می شود. اما با حمله سپاه پاسداران و فرماندهی حاج قاسم سلیمانی، اشرار شکست سختی خورده و تسلیم می شوند. تسلیم اشرار در منطقه آورتین سبب می شود که طی کمتر از ده روز بقیه ی اشرار منطقه نیز سلاح های خود را تحویل داده و تسلیم گردند.

فیلم از تصاویر آرشیوی برای نشان دادن حال و هوای موقعیت تعریف شده به خوبی بهره گرفته است؛ از روند درگیری ها و نقشه های نظامی تا نحوه ی برخورد شخص حاج قاسم سلیمانی با مردم منطقه و مشکلاتشان. معضل ناامنی با پاک کردن منطقه از اشرار حل می شود، با این وجود مسأله بیکاری و فقر همچنان پابرجاست و اگر راه حلی اندیشیده نشود، دیگربار شاهد بازگشت ناامنی خواهیم بود. در این راستا حاج قاسم سلیمانی، جلسه ای با حضور سران قبایل و عشایر و مسئولین منطقه برقرار می کند تا معضل بیکاری را حل کنند. با دادن زمین های کشاورزی به مردم و حفر چاه های متعدد در منطقه به این دستاورد می رسند.

این مستند علاوه بر روایت عملیاتی مهم و آگاهی سازی در مورد بخشی از تاریخ، ادای دینی به شخصیت و زحمات حاج قاسم سلیمانی در استان های کرمان وسیستان و بلوچستان است.

مستند آورتین در پانزدهمین دوره جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران (سینما حقیقت)، جایزه سرباز وطن، یادبود سردار شهید حاج قاسم سلیمانی را دریافت کرد.

به قلم مریم بهزادپور، کارشناس علوم اجتماعی

جهت اطلاع سریع از آخرین اخبار مستند، به رسانه های اجتماعی خانه مستند بپیوندید: