پرتره جانباز و قهرمان پارالمپیکی فقید کشور در مستند «بهمن عزیزم»/گزارشی از برنامه «به اضافه مستند»

مستند «بهمن عزیزم» روایتی متفاوت از زندگی بهمن گلبارنژاد قهرمان پارالمپیکی کشور و جانباز هشت سال دفاع مقدس است که در مسابقات پارالمپیک ریو جان خود را از دست داد.

به گزارش سایت خانه مستند و به نقل از باشگاه خبرنگاران پویا، برنامه «به اضافه مستند» با پخش و بررسی مستند «بهمن عزیزم» به روی آنتن شبکه مستند رفت و پس از آن نشست کارشناسی برنامه با حضور محمود خسروی وفا، دبیر کمیته ملی المپیک و مصطفی پور محمدی، کارگردان مستند «بهمن عزیزم» برگزار شد.

در ابتدای این نشست، مصطفی پور محمدی درباره انتخاب این سوژه برای ساخت مستند گفت: زمانی که بهمن گلبار نژاد در مسابقات پارالمپیک فوت کرد، همه‌مان متاثر شدیم. خیلی، اخبار ورزشی را دنبال نمی‌کنم اما در همین ایام، در اینستاگرام آقای سیامند رحمان دیدم که درگذشت بهمن را به جامعه وزنه‌برداری کشور تسلیت گفته بود. با خود گفتم که ایشان عضو تیم ملی دوچرخه‌سواری بوده است، پس چرا این پیام منتشر شده است؟ با کمی جستجو فهمیدم که بهمن گلبارنژاد، وزنه‌بردار با سابقه‌ای بوده است و کلی مدال در این رشته ورزشی داشته است. در همین جا بود که متوجه شدم ایشان جانباز جنگ نیز بوده است. همه این اتفاقات باعث شد تا این سوژه برایم جذاب شود. علاوه بر این، به واسطه آشنایی که با محمد بحرانی داشتم، با خانواده بهمن گلبارنژاد آشنا شدم و ساخت فیلمی پرتره از او برایم جدی‌تر شد.

وی در مورد مدل روایت این مستند و بازسازی بهمن گلبارنژاد گفت: مطمئنا وقتی می‌خواهید راجع به چنین شخصیتی فیلم بسازید، بیش‌ترین چیزی که بدان احتیاج دارید، تصاویر آرشیوی است. در ارتباط با خانواده‌ ایشان متوجه شدم که هیچ تصویر آرشیوی از بهمن و خانواده‌اش وجود ندارد، چرا که آنان در جریان مهاجرت‌شان تمام فیلم‌هایی که داشته‌اند، گم شده است. بنابراین مواد خیلی زیادی نداشتیم و علاوه بر این قصد نداشتم که از تصاویر آرشیوی عمومی موجود استفاده کنم. هم‌چنین، پدر بهمن بسیار به من کمک کرد تا بتوانم روایت درستی از پدرش را داشته باشم.

محمود خسروی وفا در مورد مستند «بهمن عزیزم» گفت: در این مستند، از یک حادثه تلخ، یک تاریخ شیرین بیرون کشیده شده است و از این نظر باید به کارگردان آن تبریک گفت. اتفاقی که برای ایشان رخ داد، بسیار تلخ بود و از همان روزهای ابتدایی پیگیری‌هایی برای مشخص شدن دلیل وقوع این حادثه و مقصر آن صورت گرفت. البته یکی از نکات مثبتی که در این مستند وجود داشت این است که پرداخت بسیار کمی به این ماجرا شده بود و عمده توجهات به سمت خود بهمن گلبارنژاد بود. متاسفانه در چنین حوادثی، حاشیه‌ها آن قدر بزرگ می‌شود که اصل ماجرا که شخصیت اصلی آن است، گم می‌شود. بهمن، روحیات خاصی داشت که بخشی از آن در این مستند دیده شده است. با نشاط بودن، ورزشکار بودن و مردمی بودن او از جمله این ویژگی‌ها بود.

او در مورد آشنایی خود با بهمن گلبارنژاد گفت: می‌توان گفت که ورزش معلولان در کشورمان، با ورزش جانبازان آغاز گردید. به صورت کلی، در دنیا نیز چنین است و مسابقات پارالمپیک با ظهور معلولان جنگ جهانی دوم ایجاد شد. در ابتدا، این ورزش برای سرگرمی و افزایش عمر معلولان ایجاد شده بود اما کم‌کم استعدادهایی در بین مجروحان جنگی دیده شد که به این نتیجه رسیدند می‌توانند مسابقات برگزار کنند. باید بگویم که در ابتدای جنگ، بسیاری از مجروحان جنگی ما تمایلی به این دست از مسابقات نداشتند چرا که احساس می‌کردند علی رغم معلولیت، هنوز هم دین خود به جبهه‌ها را ادا نکرده‌اند و فکر می‌کردند که ورزش یک میدان فانتزی است و نباید وارد آن شوند. بنابراین، کار بسیار سختی را انجام دادیم تا توانستیم این قشر را به ورزش دعوت کنیم. با این حال، جانبازان ما رفته رفته متوجه شدند که این میدان نیز می‌تواند بستری برای تبلیغ انقلاب باشد و تمایل بهتری به ورزش معلولان پیدا کردند. بهمن گلبارنژاد، نسبت به دیگر جانبازان یک ویژگی خاص داشت و آن هم شاد بودنش بود. همین موضوع کمک کرد تا خیلی سریع وارد ورزش قهرمانی شود. همان‌طور که می‌دانید او 3 مدال طلا، دو نقره و یک برنز دارد. خاطرم هست روزی که با وزنه‌برداری خداحافظی می‌کرد، اصلا حال و اوضاع خوبی نداشت. به اتاقم آمد و گفت که دیگر نمی‌خواهم در اردوها شرکت کنم چرا که احساس می‌کنم در حق خانواده خود کم‌کاری کرده‌ام. می‌خواهم ورزش را رها کنم تا به خانواده‌ام بپردازم. به نظرم، این موضوع، ارزشمندی این ورزشکار را برایمان مشخص می‌کند.

وی اضافه کرد: پس از چند مدتی دیدیم که او سر از دوچرخه‌سواری درآورده است. باورمان نمی‌شد که بتواند با آن بدن عضله‌ای و سنگین، دوچرخه‌سواری کند. همه تعجب‌زده بودیم و به توانمندی او ایمان آوردیم. جالب است بدانید که در همین زمان، در وزنه‌برداری نیز حضور داشت و به عنوان مربی کمک‌مان می‌کرد.

پور محمدی، خاطرات تلخ و شیرین خود از ساخت مستند «بهمن عزیزم» را مطرح کرد و گفت: باید بگویم که شیرین‌ترین ایام کاری من در این چند سال، زمان تولید این مستند بود. هم‌چنین تلخ‌ترین روزهای کاری من و تدوینگرم در تولید همین مستند رقم خورد. این موضوع دو دلیل داشت؛ وقتی که تصویربرداری می‌کردیم، خاطرات شیرین بهمن و خوشی‌هایش مرور می‌شد. به همین دلیل همه ما می‌خندیدیم اما روزهایی که تدوین می‌کردیم، باید این قصه سراسر اندوه را از دل خاطرات بیرون می‌کشیدیم تا به زندگی خاص او برسیم. چالش بسیار جدی که در ساخت این مستند داشتیم، تهیه آرشیوها بود. در این مسیر سختی‌های بسیاری کشیدیم و البته خوش‌شانس نیز بودیم چرا که تنها یک فیلم خانوادگی از او وجود داشت. البته بنده این تعهد را به خانواده ایشان دادم که این فیلم توسط یک تدوینگر خانم مورد بازبینی قرار بگیرد چرا که ظاهرا تصاویری از نامحرم در آن وجود داشت. علاوه بر این، تصاویری از حضور بهمن در ژاپن داشتیم که با خوش‌شانسی توانستیم به این آرشیو دست پیدا کنیم.

محمود خسروی وفا در بخش دیگری از صحبت‌های خود ضمن مقایسه نتایج ورزشکاران کشورمان در المپیک و پارالمپیک گفت: نگاه ما به هر دو این مسابقات یکسان است و می‌گوییم که این دو معدل ایران در مسابقات است. به اعتقاد بنده باید معدل خود را بالا ببریم. بدین معنی که اگر یک سال در المپیک ناکام بودیم، در پار المپیک باید جبران کنیم و بالعکس. جالب است بدانید که رئیس کمیته بین‌المللی پارالمپیک می‌گفت که ورزشکاران پارالمپیک ایران در جهان، الهام‌بخش هستند و ما به آن‌ها افتخار می‌کنیم. به نظرم، از نظر معدلی توجه یکسانی به المپیکی‌ها و پارالمپیکی‌ها صورت می‌گیرد. برای مثال، سال‌ها است که میزان جایزه در نظر گرفته شده برای مدال آوران هر دو بخش، یکسان است. به نظرم، تنها 3 کشور در دنیا وجود دارد که رقم‌های جایزه المپیک و پار المپیک آنان برابر است. علاوه بر این، میزان حقوق ورزشکاران پار المپیکی در زمان برگزاری اردوها، بالاتر از ورزشکاران المپیکی است. البته در مورد حقوق ثابتی که از صندوق حمایت از قهرمانان دریافت می‌کنند، تبعیض وجود دارد و رقم کمتری دریافت می‌کنند. بنابراین در مجموع می‌توان گفت که پارالمپیکی‌ها از المپیکی‌ها پایین‌تر نیستند. سال ها است که به دنبال مساوی شدن حقوق ثابت این دو دسته از ورزشکاران‌مان هستیم. در دیداری که ورزشکاران با رهبر معظم انقلاب داشتند، این موضوع خدمت ایشان مطرح شد. حضرت آقا فرمودند که صحبت‌هایتان منطقی است و از آقای سلطانی‌فر خواستند که در همین دولت، این موضوع حل بشود. امیدوارم که این موضوع در همین دولت حل بشود چرا که سال‌هاست به دنبال این حقوق هستیم.

پور محمدی بیان داشت: قصه بهمن گلبارنژاد، لیاقت فیلمی بهتر از آن چه که من ساختم را داشت. او یک قهرمان ملی است و به همین دلیل باید فیلمی بهتر ساخته می‌شد. باید  بگویم که ما در تصویربرداری‌های خود به حواشی ایجاد شده پس از مرگ او نیز پرداختیم، تدوین شد و آماده بود اما در نهایت تمام این بخش را بیرون آوردیم چرا که می‌خواستیم بهمن بیش‌تر دیده شود و تمام فیلم مربوط به او باشد. به نظرم بیان ویژگی‌های او، روایت زندگی‌اش و … مهم ترین چیزهایی بود که باید بدان پرداخته می‌شد. اگر اکنون دوباره بخواهم این مستند را بسازم، کمی از گریه‌های این فیلم کم می‌کردم.

دبیر کمیته ملی المپیک گفت: به نظرم اگر به اتفاقات حاشیه‌ای می‌پرداختیم، بهمن دیده نمی‌شد. بهمن یک قهرمان ملی است و اگر وارد حاشیه‌ها می‌شدیم، آن حاشیه‌ها بزرگ جلوه داده می‌شد و خود بهمن نادیده باقی می‌ماند. به نظرم نام این مستند به زیبایی انتخاب شده است چرا که مقام معظم رهبری در پیامی که صادر کردند از عبارت بهمن گلبارنژاد عزیز استفاده کردند. در مورد ماجرای فوت بهمن باید بگویم که ضعف از سوی کشور برگزار کننده بود. آنان این مساله را قبول نکردند چرا که نقطه ضعف ملی برایشان به حساب می‌آمد. البته دقت داشته باشید که در زمان حادثه، بهمن 80 کیلومتر بر ساعت سرعت داشته است که برای یک ورزشکار جانباز و معلول، عدد بسیار بالایی است. پزشک می‌گوید که دلیل فوت او ایست قلبی بوده است اما این ادعا درست نیست چرا که ایست قلبی قابل احیا است و تیم پزشکی می‌توانست آن را بازگرداند. علاوه بر این بهمن بر اثر یک ضربه فوت کرده است. به این حال، معتقدم که مرگ بهمن گلبارنژاد، مرگ بسیار ارزشمند و قیمتی بود و واکنش‌های تحسینی بسیاری از افراد را برانگیخت. این که کمیته بین‌المللی المپیک به اعضای یک خانواده نشان شجاعت بدهد و به همه آن‌ها تسلیت بگوید بسیار ارزشمند است.

کارگردان مستند «بهمن عزیزم» گفت: باید بگویم که انگیزه اصلی بهمن برای شرکت در مسابقات پارالمپیک، انگیزه مالی بوده است. او به دوستان نزدیک خود اعلام کرده بود که این آخرین مسابقاتی است که توانستم سهمیه‌اش را بگیرم و باید با جایزه این مسابقه زندگی فرزندانم را سر و سامان بدهم. البته نمی‌خواهم شان او را پایین بیاورم که به خاطر پول وارد ورزش شده است بلکه او ورزشکار بسیار پر غروری بوده است. در خانه او یک گونی مدال وجود دارد. امیدوارم خانواده‌ او من را ببخشند اما باید بگویم که مرگ این چنینی، بهترین پایان برای زندگی بهمن قهرمان بود.

جهت اطلاع سریع از آخرین اخبار مستند، به رسانه های اجتماعی خانه مستند بپیوندید: