شکل گیری مستند آشتی کنان از زبان تینا صفاهیه
تینا صفاهیه، کارگردان مستند، درباره‌ی ایده‌ی شکل‌گیری این اثر چنین توضیح می‌دهد:
«سال‌هاست که روی موضوع شهر، محله و ارتباطات محلی کار می‌کنم. در مقام پژوهشگر و مشاور کارگردان، تجربه‌های مختلفی در این زمینه داشتم و سوژه‌ی این مستند هم در جریان همان تحقیقات قبلی به من رسید.
آن‌چه برایم مسئله بود، این بود که رشد بی‌رویه‌ی شهری و تغییرات کاربری در شهرها، چه‌طور روابط اجتماعی را دستخوش تغییر کرده—روابطی که به‌ویژه بر شیوه‌ی زیست مادران و کودکان اثر گذاشته است.
در گذشته، بچه‌ها در محله‌ها رشد می‌کردند و مادران در دل همان روابط محلی شکل می‌گرفتند. اما امروز، با تبدیل تهران به یک کلان‌شهر، این امکان از بین رفته است. گروهی که در مستند به آن پرداخته‌ام، در تلاش‌اند این امکان از‌دست‌رفته را بازآفرینی کنند—تلاشی کوچک اما موثر، برای ساختن دوباره‌ی ارتباطات انسانی و کاهش احساس تنهایی در میان مادران و کودکان.»
او در ادامه درباره‌ی چالش‌های ساخت این مستند افزود:
«راضی‌کردن افراد برای حضور در برابر دوربین یکی از سخت‌ترین بخش‌های کار بود. اغلب افراد این گروه، خانم‌هایی مذهبی و مقید بودند که ملاحظات خاص خود را داشتند. سعی کردم با شناخت دغدغه‌هایشان—از جمله مسئله‌ی فرزندآوری—و ایجاد ارتباطی همدلانه، آن‌ها را متقاعد کنم که این مستند می‌تواند در جهت همان دغدغه‌ها باشد.
به آن‌ها گفتم اگر این کار دیده شود و حتی روی تعداد محدودی تأثیر بگذارد، در راستای هدف خودشان هم خواهد بود. برایشان مهم بود که کارشان ریاکارانه به نظر نرسد، چرا که فعالیت‌شان داوطلبانه بود. اما با گفت‌وگوهایی که داشتیم، تلاش کردم نشان دهم دیده‌شدن کارشان می‌تواند الهام‌بخش باشد و چنین حرکتی در محله‌های دیگر نیز تکرار شود.»
صفاهیه درباره‌ی هدف اصلی از ساخت این اثر چنین توضیح می‌دهد:
«هدفم ثبت یک تجربه‌ی خودجوش محلی بود که سعی دارد سد ارتباطی میان آدم‌های شهر را بشکند. در کنار آن، امیدوار بودم این مستند بتواند الهام‌بخش باشد؛ هم امید ایجاد کند، هم ایده به کسانی بدهد که به فعالیت‌های اجتماعی در محله‌ها علاقه دارند.»
او درباره‌ی روند انتخاب سوژه‌ها گفت:
«با همراهی آقای نیکبخت و برخی دوستان، سال‌هاست روی این حوزه پژوهش می‌کنیم. در جریان یکی از همین پروژه‌ها با این گروه آشنا شدم و متوجه شدم ظرفیت بالایی برای تبدیل‌شدن به موضوع یک مستند نیمه‌بلند دارند.»
صفاهیه در پاسخ به این‌که آیا در جریان ساخت، چیزی او را غافلگیر کرده یا نگاهش را تغییر داده است، پاسخ داد:
«نه، چون پیش از فیلم‌برداری، مصاحبه‌های پژوهشی مفصلی داشتیم و شناختم نسبت به موضوع زیاد بود. البته در خلال همین مصاحبه‌ها، توانستم به نقاط عطف و گره‌های روایی برسم که در شکل‌گیری فیلمنامه نقش مهمی داشتند.»
او در پایان درباره‌ی نتیجه‌ی نهایی مستند چنین گفت:
«از نظر محتوایی، توانستم آن‌چه در ذهن داشتم را به تصویر بکشم. اما از نظر فرمی، نقدهایی به خودم دارم. خوشحال می‌شوم نقدهای دیگران را هم بشنوم تا بتوانم در پروژه‌های آینده بهتر و دقیق‌تر عمل کنم.»
جهت اطلاع سریع از آخرین اخبار مستند، به رسانه های اجتماعی خانه مستند بپیوندید:
خبرهای مشابه
