گفت و گوی روزنامه صبح نو با وحید فراهانی، کارگردان مستند دردناک «با صبر؛ زندگی»

به گزارش سایت خانه مستند و به نقل از صبح نو، انعکاس عینی واقعیت، از هنرهایی محسوب می‌شود که می‌تواند بسته به شیوه نمایش آن، از جذابیت و تأثیرگذاری بالایی برخوردار باشد. این هنر سال‌هاست که در ابعاد گوناگونی در حوزه ساخت مستند مورد توجه قرار گرفته است و این روند با اضافه شدن هنرمندانی به گروه مستندسازان همچنان ادامه دارد.

جنگ یکی از موضوعاتی است که کم‌وبیش با نگاه‌های مختلفی در مستندات متعددی به آن پرداخته شده و با وجود لشگرکشی‌های ظالمانه‌ای که همچنان در گوشه و کنار این کره خاکی در حال وقوع است، تولید این دست کارها نیز همچنان ادامه دارد.

آقای وحید فراهانی از کارگردانان فعال این حوزه است که کارهای متعددی با موضوع جنگ، تکفیری‌ها، داعش و… را در کارنامه کاری خود دارد. وی این روزها بعد از مستند «با مرگ زندگی» که روایتی از آزادسازی شهرهای نبل و الزهرا بود، سراغ تولید اثری باعنوان «با صبر زندگی» رفته است.

ماجرای یک محاصره طاقت‌فرسا

وی در خصوص این مستند بیان کرد: بعد از پروژه «با مرگ زندگی»، ما مشتاق بودیم تا بتوانیم درباره آزادسازی شهرهای فوعه و کفریا که در جنوب غرب حلب قرار دارند اثری بسازیم. این دو شهر 2سال و نیم در محاصره کامل جبهه‌النُصره بودند و هیچ کمکی مگر از طریق هوایی به آنها نمی‌رسید و برخی مردم به گیاه خواری روی آورده بودند.

تا اینکه مطلع شدیم قرار است خانواده‌ها و اهالی فوعه و کفریا با خانواده‌های گروه‌های مسلح در جنوب سوریه تبادل شوند، در پی این خبر، راهی حلب شدیم تا این تبادل و آزادی مردم آن را ثبت کنیم.

این کارگردان همچنین پیرامون انتخاب این سوژه گفت: دغدغه‌ای که من داشتم و موجب شد سراغ این پروژه بروم، مظلومیت مردم آن منطقه بود، چون ما این تجربه را پیش از این در شهرهای نبل و الزهرا داشتیم و سختی‌هایی را که مردم این شهرک‌های شیعه‌نشین داشتند از نزدیک دیدیم. در کنار همه این وقایع متأسفانه پوشش رسانه‌ای خوبی اتفاق نیفتاد و کمترین بازتاب خبری در این حوزه رخ نداد، به همین جهت ما سعی کردیم تا جدا از همسویی ما با جبهه مقاومت، در حد بضاعتمان در حیطه انسانیت برای این مردم کاری انجام دهیم، به همین جهت من به شدت پیگیر اخبار این مناطق بودم. در حال حاضر نیز دو مرحله از تبادل صورت گرفته، که یکی مربوط به انتقال اجساد و شهدا بود و مرحله دیگر انتقال حدود 8هزار نفر از اهالی بود و هنوز از بقیه کار خبری نیست. ما می‌خواستیم برای ضبط شادی و پیروزی به آن جا برویم، اما متأسفانه با انفجاری که در اتوبوس‌ها هنگام تبادل رخ داد، این شادی به غم تبدیل شد.

دشواری‌های تولید یک حقیقت

اما ترس‌ها و نگرانی‌هایی که برای ضبط چنین مستندی همراه گروه است، موضوع دیگری بود که فراهانی درباره آن عنوان کرد: عقیده من بر این است که مرگ و زندگی دست خداوند است و این موضوع برای من حل شده است. جدا از این موضوع هر چه تجربه بیشتر شود، نوع عملکرد به همراه عقلانیت نیز بیشتر می‌شود. از سوی دیگر بحث اعتقاد به هدفی که داری مطرح است و زمانی که با این موضوعات همراه می‌شویم، متوجه می‌شویم که در مسیر درستی در حال حرکت هستیم، به همین جهت احتمال ترس و خطر کم می‌شود.

دشواری‌هایی که تولید چنین مستندی با وجود همه خطراتی که هست، دارد موضوع دیگری بود که کارگردان «با صبر زندگی» پیرامون آن گفت: این کار سختی‌های زیادی دارد، از جمله آن‌ها می‌توان به استرسی اشاره کرد که برای شکل گیری کار وجود دارد؛ این که آیا آنچه در ذهن داری از آب درمی آید یا خیر؟ دوم بحث شرایطی است که وجود دارد، چرا که به لحاظ فکری و عملکرد، محدودیت‌هایی وجود دارند که موجب می‌شوند تا شما نتوانی برخی از بخش‌ها را بگیری و این گاهی موجب لطمه خوردن به روایت می‌شود. جدای از این‌ها موضوع خواب و خورد و خوراک در کل چندان مطرح نیست، چرا که شرایط ویژه‌ای بر اوضاع حاکم است.

فراهانی در ادامه می‌گوید: مضاف بر همه این‌ها، ارتباط با افرادی که قرار است با آنها کار کنید بحث دیگری است که وجود دارد، چرا که در این بین افرادی هستند که به ملیت دیگری تعلق دارند و از لحاظ فرهنگی و فکری با شما تفاوت دارند. در این میان باید به یک فرمانده توضیح دهی و تفهیم کنی که فلان صحنه را برای چه باید ضبط کنی، زیرا ممکن است از نظر او آن بخش بی‌اهمیت باشد. همین اصرار و کلنجارها از دشواری‌های کار محسوب می‌شوند.

چشم‌انتظاری که دردناک بود و هست

یکی دیگر از نکاتی که در این مستند وجود دارد، بحث میزان تأثیرگذاری این رخداد بود که فراهانی درباره‌اش گفت: در آن جا زمانی که قرار بود بحث تبادل صورت بگیرد، ما در یک هف،ته هر ثانیه مثل خانواده‌هایی که آن جا بودند، چشم‌انتظار بودیم و این تنها ذره‌ای از صبر و اضطرابی بود که در جریان تبادل وجود داشت. این چشم‌انتظاری خیلی سخت و دردناک بود و ما آن را در همراهی با خانواده‌هایی که منتظر بودند، عمیقأ حس کردیم. خود من بعد از برگشت و تدوین کار، هنوز که هنوز است، حتی یک فریم از اتفاقات آن جا از ذهنم خارج نمی‌شود و مدام درگیر آن هستم.

صبوری بی‌پایان خانواده‌های داغدار

این مستندساز در ادامه پیرامون انتخاب عنوان «با صبر زندگی» اظهار کرد: در مستند قبلی به علت نزدیکی مردم به مرگ و شهادت عنوان «بامرگ زندگی» را انتخاب کردم و در این کار به علت صبوری بی‌اندازه خانواده‌هایی که توانستند حدود 2سال‌ونیم حصر را تاب بیاورند و در فیلم این صبر کاملاً حس می‌شود، عنوان «با صبر زندگی» را برگزیدیم.

در پایان فراهانی از طرحی گفت که قرار است در آن از زاویه دیگری به بحران سوریه بپردازد.

مستند «با صبر زندگی» ساعت 17 امروز سه شنبه 13تیرماه در سینما فلسطین رونمایی می‌شود.

برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه مستند بپیوندید: