نگاهی به انقلاب جنسی در غرب و ایران/ گفت و گو با کارگردان و تهیه کننده مستند «ایکسونامی»
پیوندها
آخرین اخبار مستند
نگاهی به انقلاب جنسی در غرب و ایران/ گفت و گو با کارگردان و تهیه کننده مستند «ایکسونامی»
عوامل تولید مستند «ایکسونامی» درباره زمینه‌های ساخت مستند «ایکسونامی» و ارتباط آن با شرایط اجتماعی و سیاسی کشور می‌گویند.
به‌گزارش سایت خانه مستند و به نقل از باشگاه خبرنگاران پویا، مستند «ایکسونامی» با نگاهی به تاریخ آمریکا با تبیین فراز و نشیب‌های جنسیت و مسائل جنسی می‌پردازد. نکته برجسته فیلم اما گفت‌وگو با یکی از بازیگران فیلم‌های غیراخلاقی آمریکایی است که در مصاحبه‌های سابق خود علیه این صنعت و حرفه کثیف صحبت کرده و نسبت به آن مواضع تندی را گرفته است. این حرف‌ها باعث شد تا عوامل فیلم بتوانند با وی وارد مکاتبه اینترنتی شوند و از او تقاضا کنند تا با آنان در مستندی درباره هرزه‌نگاری و رخدادهای مرتبط با آن همکاری کند.
مستند با قرائت تاریخ سیاه آمریکا آغاز می‌شود و به نتایج فاجعه بار آن در این کشور نگاهی می‌اندازد. اما سوال اصلی مخاطب این است که چرا به عنوان یک ایرانی باید این مستند را ببیند و ایا برای او این مستند حامل پیامی است یا خیر؟
خاستگاه ساخت این مستند را می‌توان به نوعی به مباحث موسوم به غرب شناسی مرتبط دانست. همینطور مباحثی که در این چند سال اخیر درباره سند «بیست سی» مطرح شد نیز می‌تواند آغازگر این ماجرا باشد. در هر حال علت ساخت این مستد چیست و چرا سراغ چنین موضوعی رفتید؟
آقایی: مسأله سند «2030» زمانی مطرح شد که نیمی از فیلمنامه را نوشته و مقدار قابل توجهی از آرشیو را هم پیدا کرده بودیم. ما اگر سراغ ساخت مستند «پرزیدنت آکتور سینما» نرفته بودیم حتی به اتود اولیه هم در این مستند رسیده بودیم. در مصاحبه‌ای که در تلویزیون داشتم نیز به این موضوع اشاره کردم که انقدر این موضوع بزرگ بود که نمی‌شد از آن به راحتی گذشت، حتی آنقدر بزرگ است که باید گفت با وجود این همه داده‌های بزرگ و فراوان، هیچ خبری و حرف جدی در این زمینه گفته نشده است.
مجبور بودیم که برای این ماجرا کاری بسازیم. فکر می‌کردیم که بخشی از جامعه از آن خبر دارد ولی واقعیت این است که اطلاعات دقیق و کاملی در جامعه وجود ندارد.
بورونی: چیزی که واضح بود این است که این حوزه خیلی خالی بود و ما می‌توانستیم برویم درباره مسائل سیاسی، اقتصادی و در دیگر حوزه‌ها فیلم بسازیم ولی این حوزه جداً خالی بود. برای شروع این کار در ابتدا کارهای پژوهشی خود را شروع کردیم و شبکه سازی و جمع‌آوری اطلاعات اولیه را انجام دادیم. محسن آقایی هم همزمان در حال انجام کارهای مقدماتی دیگر بود تا کم‌کم رسیدیم به مستند «ایکسونامی».
تصاویری که از ایران و انقلاب در ابتدای مستند در تیتراژ می‌بینیم چندان مفهوم نیست که در این مستند چه‌کار می‌کند؟ منظور شما این است که به‌طور غیرمستقیم خواستید تا بگویید که حرف‌های این مستند درباره ایران و جامعه فعلی آن نیز معنا دارد؟
بورونی: قصد این بود که با ساخت یک فضای ترکیبی از سنت و مدرنیته در ابتدا و گذار از سنت به مدرنیته و تقابل‌هایی که بین ایران و آمریکا وجود داشته را بیان کنیم. می‌خواستیم کمی شوخی کرده باشیم با چنین فضایی تا شروع مستند جذاب‌تر شود ولی تصاویر خیلی جدی شد و با چیزی که می‌خواستیم کمی فاصله گرفت. البته تنها این نیست بلکه همانطور که گفتید خواستیم تا به شباهتی که بین ایران و آمریکا هست اشاره‌‌ای کرده باشیم تا اطلاعات این فیلم برای مخاطب ایرانی جدی‌تر تلقی شود.
کنایه‌گویی در مستند «پرزیدنت آکتور سینما» هم وجود داشت. این شیوه بیان که در این دو مستند وجود داشت به‌نظر می‌رسد که سبک کاری شما شده است؛ چرا از این سبک روایی استفاده می‌کنید؟
آقایی: این ساختاری است که در این مستند هم پیاده کردیم ولی در پرزیدنت بهتر بیان شد چون اطلاعات و مفادی که از آن بتوانیم کنایه‌گویی را درباره مباحث سیاسی در ایران بیان کنیم بهتر وجود داشت. باید بگویم که جدای از بحث روان‌شناسی که این شیوه روایی دارد یک جدال احسن با مخالفان ما است. یک اقناعی در این شیوه ساخت و روایت وجود دارد.
اگر به دغدغه‌های مخاطب بی‌توجه باشیم نمی‌توانستیم حرفی را که الان زدیم را بزنیم. ما می‌توانستیم با ورود به فضای اخلاقی و دینی و مباحث اینچنینی فیلم را جلو ببریم ولی قطعا نمی‌شد مخاطب را به‌تعامل واداریم زیرا این مستند دغدغه خاصی دارد که باید با مخاطبش راه آمد. باید به او گفت که من درکت می‌کنم و دغدغه‌ات را می فهمم. مهم این است که نظر مخاطبی که چندان مذهبی نیست عوض شود؛ بنابراین باید با ادبیات او صحبت کرد و دغدغه‌های او را به رسمیت شناخت. باید کاری می‌کردیم که گارد نداشته باشد و بتواند حرف ما را بشنود. مطالب غلطی درباره مسائل جنسی و بچه‌های مذهبی وجود دارد که نمی‌توان با وجود آن‌ها با عموم بچه‌های غیر مذهبی حرف زد. این تابوی غلط و دوقطبی کثیفی که ایجاد شده است باید از بین برود.
درست است که مانند یک حباب شیشه‌ای است ولی قطور و گنده است که باید از بین برود. به آقای بورونی گفتم که این کار باعث می‌شود که با ورود ما به یکی از حساس‌ترین نقاط و تیز‌ترین مسأله بین ما و مخالفین ما یک بحث مشترک و جدی مطرح شود. این روند باعث شد که بسیاری از افرادی که منطق ما را قبول نداشتند با ساخت این مستند اول جا بخورند که چرا چنین کاری را ساختید و حتی برای ما کاسه داغ‌تر از آش بشوند. البته باید بگویم که خیلی از آن‌ها فیلم را ندیده شروع به شکوه و گله کردند. ولی در مجموع می‌دانیم که مستند اثر خود را خواهد گذاشت.
آیا برای اکران رسمی خود در سازمان سینمایی و گروه هنر و تجربه اقدام می‌کنید؟ هنر و تجربه مستند «بانو» را هم آخر سر اکران نکرد. احتمالا گروهی که این مستند را دارای فاکتورهای خاص خود ندید این مستند را هم اکران نمی‌کند. نظر شما چیست؟
حتما این کار را می‌کنیم ولی علت این که وارد اکران دانشجویی شدیم این بود که فصل اکران دانشجویی دقیقا از آبان تا آذر است و اگر این مدت زمان را از دست می‌دادیم دیگر نمی‌توانستیم در این فصل اکران داشته باشیم و مخاطبان اصلی خود را از دست می‌دادیم. اگر سازمان سینمایی هم نخواهد گرو کشی کند و در بازی‌های سیاسی و جناح‌بندی وارد شود و تسویه حساب نکند دلیلی ندارد که مجوز به ما ندهند. اگر ملاک برای جواز فرهنگی این است که یک کار مسمومیت فرهنگی نداشته باشد و تخریبی صورت ندهد این مستند بدون هیچ‌گونه مشکلی در کنار فیلم‌هایی که الان با مشکلات اخلاقی و شوخی‌های جنسی دارد اکران می‌شود می‌تواند روی پرده برود. بنابراین فکر نمی‌کنم که اگر برخورد سیاسی نشود این مستند را اکران نکنند.
بورونی: اگر ارشاد به این مستند پروانه ندهد باید به خودش شک کرد.
به‌نظر شما اصل وجود مشکلات جنسی و فسادی که در جامعه از آن ناشی می‌شود چیست؟
بورونی: بخشی از آن به مسأله مهم جهانی شدن برمی‌گردد. چیزی که هست این نکته است که هر کشوری که بخواهد جهانی بشود دچار این قبیل مسائل خواهد شد ما هم که خواستیم جهانی بشویم نیز درگیر این ماجرا شدیم. اتفاقی که افتاده، این است که در حال حاضر ما دارای جوانان زیادی هستیم که برای ازدواج با مشکلاتی روبه‌رو هستند. دقیقا مانند انفجار جمعیتی که آمریکا در دهه 60 داشت. متاسفانه مسئولان هم به این موضوع توجهی ندارند. انگار که میل جنسی اصلا وجود ندارد اما سیاست انکار وجود دارد. دشمنی هم بیدار شده است که قصد دارد از این فضا سو استفاده تمام کند و فضا را بیش از پیش مسموم کند. افرادی هم از داخل توسط آنان هدایت می‌شوند و خط می‌گیرند که تفکر آنان را اجرا کنند. جالب اینجا است که در شبکه سازی دشمنان ما استفاده از خانم‌ها بسیار زیاد و جدی است.شما پرونده های امنیتی اخیر را ببینید می‌بینید که زنان چقدر پرونده دارند.
آقایی: خیلی قوی‌تر و جدی‌تر از بیست‌سی داشت در کشور کار می‌شد ولی این برنامه اسمش بیرون آمد.
بورونی: من این مطلب را می‌گویم و از گفتنش ابایی ندارم حاضر هم هستم که مناظره کنم و از حرفم دفاع کنم که تمام برنامه‌هایی که معاونت زنان دولت و فراکسیون زنان در مجلس دارند دنبال می‌کنند از روی سندهای بین‌المللی دارد اجرا می‌شود. چه تعهد داشته باشند و چه نداده باشند خودشان بعضا به این موضوع اعتراف می‌کنند.
برویم ببینیم که الان چقدر مطابق برنامه 5 ساله دارند عمل می‌کنند و چقدر مطابق برنامه‌های بین المللی؟ مثلاً بحث قانون مرخصی زنان برای زایمان را در نظر بگیرید و در کنارش بحث افزایش اشتغال زنان را هم در نظر داشته باشید که کدام یک جدی‌تر دنبال می‌شود.
پس در کنار افزایش جمعیت و مسئولان کم توجه باید از دشمن خارجی که برنامه‌ریزی کرده و می‌خواهد فضای ایران را بدتر کند به‌عنوان عوامل بدتر شدن وضعیت فضای جنسی در ایران سخن گفت. خانم «پردیس مهدوی» اخیراً رساله خود را در هاروارد دفاع کرده است با عنوان «انقلاب جنسی در ایران» که وقتی آن را می‌خوانید می‌فهمید چقدر ابلهانه و خنده‌دار است. در این حد که زمانی که به ایران آمد و خواست تا گزارشی از آن در ایران بگوید، یکی از اساتید گفت که این رساله حداقل‌های یک کار علمی و دانشجویی را هم ندارد. ولی چرا در هاروارد دفاع می‌شود؟ چون یک پروژه است که باید به نتیجه برسد. در این حد استدلالات این رساله ضعیف است که می‌گوید که در تاکسی‌های ایران این مطلب را می‌گویند پس انقلاب جنسی در ایران پیشرفته است!
تمام برنامه‌های آن پروژه‌ها این است که تصویری از ایران بسازند که در آن بگوید انقلاب جنسی در ایران در حال پیگیری است. من از طرف دوستانی که در اندیشکده‌ها و پژوهشکده‌‌ها دارند کار می‌کنند بیان می‌کنم که برای سال 1404 برنامه آموزش جنسی به طور جدی دارد دنبال می‌شود. ولی باید گفت که آموزش جنسی 40 سال در تمام آمریکا در حال اجرا بود نه تنها باعث نشد که فساد جنسی از بین برود و قانون بر آن حاکم شود بلکه نتیجه عکس داد آن وقت ما می‌خواهیم همین برنامه را اینجا اجرا کنیم.
شما جامعه آموزش جنسی دیده‌تر از آن نمی‌توانید پیدا کنید که به میزان بسیاز زیادی آسیب جنسی دیده است. اگر بخواهم یک مثال بزنم می‌گویم که مثلا در مصر انقلاب شده است بعد برای اینکه یک الگو داشته باشیم می‌روند و از عربستان الگوگیری سیاسی می‌کنند! نمره‌ای که به آمریکا باید در آموزش جنسی و رفع مشکلات آن داد نمره‌ای است که به عربستان در دموکراسی باید داد.
این آمار فقط درباره آمریکا نیست بلکه حتی درباره کشوری مانند سوئد که از آن به‌عنوان کشور صلح و آزادی یاد می‌شود نیز صحت دارد که در آن 81 درصد زنان مورد آزاد و تعرض جنسی قرار گرفته است. یعنی از هر 5 تا زن 4 زن آزار جنسی دیده‌اند. حتی در آمریکا مفهومی وجود دارد به نام گناه سوئدی که به سینمای سوئدی برمی‌گردد که در آن صراحت جنسی وجود دارد. در همین کشور فقط یک کنسرتی برگزار شده بود که بعد از یک‌سال به‌علت مشکلات فراوانی که ایجاد شد فقط آن را زنانه برگزار کردند.
اجازه بدهید دو آمار را در کنار هم قرار بدهیم اول آنکه سوئد در برابری جنسیتی رتبه اول را دارد، دقیقا چیزی که معاونت زنان دنبال آن است، اما این کشور در آزار جنسی زنان هم رتبه یک دنیا را دارد، آمارها را هم سازمان ملل می‌دهد و هم آژانس حقوقی اتحادیه اروپا.
آقایی: حرف من در آخر این است که این فجایعی که در این مستند دیدید و در دنیا جریان دارد از آنجا شروع شده است که زن‌ها بر اساس این دیدگاه غلط که رسانه‌ای شد مجبور شدند بیشتر در دسترس قرار بگیرند. زنان قدیم حتی اگر متمدن به معنای امروزی نبودند ولی مرد را بهتر از زنان متجدد می‌شناختند. واقعیتی که درباره مسأله جنسی وجود دارد ولی می‌خواهند آن را سانسور کنند این است که این موضوع در جامعه وجود دارد و طبیعی است. این واقعیتی است که در جامعه ما و جهان وجود دارد اما با نادیده گرفتن و به لاپوشانی آن فقط به بدتر و حادتر شدن آن دامن زده‌ایم.
بورونی: آئین‌های ایرانی و اسلامی برای ازدواج واقعاً یک برنامه زنانه و برای حفظ حرمت و شخصیت زن است که در منطق اسلام آمده است. با این کار دسترسی راحت زنان از بین می‌رود و باعث می‌شود مرد تا مقدار زیادی خود را برای تشکیل زندگی و خانواده آماده کند و او را مطیع و فرمان‌پذیر کند. در حال حاضر یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌هایی آمریکایی کتابی است از آقای «ایروتس» درباره تفاوت‌های جنسیتی مردان و زنان که در آن فقط یک حرف می‌زند که دل مردان را چگونه به‌دست آورید؟ این دسترسی اگر سلامت و درست و منطقی شود می‌تواند تا حدود زیادی از بار مشکلات جنسی را در جوامع غربی کاهش دهد.
برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه مستند بپیوندید:
