اخبار هفته سینما و مستند ایران و جهان

اخبار هفته سینما و مستند ایران و جهان
۲۰ خرداد ۱۴۰۴

جشنواره فیلم آفتاب نیمه شب که همه ساله با برنامه و انتخاب هایی ویژه و به ابتکار آکی و میکا کوریسماکی در نقطه ای نزدیک به قطب شمال برپا می شود، فیلم «شاهد» ساخته نادر ساعی ور محصول ایران/آلمان/اتریش را در برنامه امسال خود به نمایش خواهد‌گذاشت.
چهلمین دوره جشنواره فیلم آفتاب نیمه شب از ۲۱ تا ۲۵ خرداد/۱۱ تا ۱۵ ژوین در فنلاند برگزار خواهد شد.

سی و دومین جشنواره فیلم مستند شفیلد سه فیلم از سینماگران ایرانی را برای برنامه امسال خود برگزیده است.
افسانه سالاری داور بخش مسابقه فیلم های کوتاه است و «شاهد گنگ درخت سرگردان» ساخته افرا تقی زاده محصول ایران و هلند در بخش مسابقه فیلم های واقعیت مجازی، «تاریخچه غم» ساخته لیلا توصیفی محصول کانادا و Katwe ساخته نیما شیرعلی محصول سوئد/اوگاندا در بخش های جنبی به نمایش در خواهند آمد.
سی و دومین جشنواره فیلم ‌مستند شفیلد از ۲۸ خرداد تا ۲ تیر/۱۸ تا ۲۳ ژوئن در انگلستان برگزار خواهد شد.

سی و چهارمین جشنواره فیلم های ایرانی در دانشگاه یو سی ال ای آمریکا از ۲۸ خرداد تا ۳ تیر/۱۸ تا ۲۴ ژوئن برگزار خواهد شد.
برنامه بزرگداشت داریوش مهرجویی با نمایش فیلم های «لیلا»، «هامون» و درخت گلابی» تدارک دیده شده است.
فیلم های سینمایی

«شاهد» ساخته نادر ساعی ور، «پیر پسر» ساخته اکتای براهنی، «دشمن» ساخته میلاد اعلمی محصول سوئد، «لولیتا خوانی در تهران» ساخته اران ریکلیس محصول ایتالیا و اسرائیل، «هفت روز» ساخته علی صمدی احدی محصول آلمان، «پری آبادان» ساخته سپیده فارسی محصول فرانسه

مستند بلند

«سلولوئید زیرزمینی» ساخته احسان خوش بخت

فیلم های کوتاه

«خونه» ساخته الهه اسماعیلی، «چمدان» ساخته سامان حسین پور و آکو زند کریمی، «مهمانی شام» ساخته ندا جبلی، «چپ دست» ساخته نسرین محمد پور، «راز-دل» ساخته مریم تفکری محصول انگلستان و ایران و «و سرای ستمکاران بد منزلگاهی است» ساخته صالح کاشف محصول سوییس در این رویداد حضور دارند.

محسن اسلام‌زاده کارگردان مستند در آستانه سالگرد رحلت حضرت امام خمینی (ر ه) درباره مستندسازی در شرایط بحران و مسائل سیاسی خاص گفت: اینگونه اتفاقات مثل رحلت حضرت امام (ره) در حوزه بحران قرار نمی‌گیرد اما از اهمیت بالایی برخوردار است. سال‌ها می‌گذرد و ما در تعجب هستیم که چرا مستندهایی که باید به جنبه‌های مختلف زندگی و شخصیت‌ امام بپردازند، ساخته نمی‌شوند. کجاست امامی که این روزها تمام دنیا بر اساس سیاست‌های‌شان در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی چیده شد و مساله فلسطین را به دغدغه‌ عمومی تبدیل کردند؟ در برهه‌ای از زمان هستیم که فضا برای گفت‌وگو و تحقیق درباره فلسطین در اروپا و آمریکا باز شده است اما کجا هستند کسانی که به روایت این مسائله بپردازند و رمزگشایی کنند؟

او ادامه داد: روایت‌هایی که می‌شد از امام خمینی مستند شوند، چرا نیست یا اینقدر کم است؟ چرا طی ۱۰ یا ۱۵ سال اخیر تنها چند مستند درباره شخصیت ایشان تولید شده است؟ باید سالی چند مستند، حتی به اندازه یک فستیوال تولید شود اما متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد.

اسلام‌زاده در پاسخ به این پرسش که چرا از روز رحلت امام خمینی (ره) و تشییع ایشان مستندهای کمی در دسترس است، عنوان کرد: باید از روز رحلت امام خمینی به‌عنوان یک روز باشکوه که نشان رضایت مردم از حاکم‌شان بود، یاد کرد. آن روز حماسه‌ای رقم خورد؛ من آن زمان کلاس سوم دبستان بودم و به یاد دارم بسیاری با شنیدن این اتفاق سکته کردند یا از دنیا رفتند اما متاسفانه فیلم زیادی وجود ندارد یا اگر وجود دارد، در اختیارمان قرار نمی‌گیرد یا کیفیت بسیار پایینی دارند و در نهایت به فرآوری نمی‌رسد. قصه‌ها و روایت‌های بسیاری می‌توان از این حواشی خلق کرد اما نمی‌دانم چرا از این اتفاق سالی چند فیلم نداریم.

این مستندساز درباره علت ساخته نشدن مستندهای آرشیوی درباره امام خمینی خاطرنشان کرد: مشکل ما برای ثبت اینگونه وقایع مستندسازان نیستند، اگر ساخت مستند درباره امام خمینی را به مستندساز متخصص بسپاریم، هم به روایت درستی از شخصیت حضرت امام و هم قصه‌های خوبی خواهد رسید اما مشکل ما مستندسازان نیست. متاسفانه کسانی که از آرشیو فیلم‌های امام خمینی و مدارک مربوط به ایشان نگهداری می‌کنند، آن‌ها را در اختیار گروه‌های مختلف قرار نمی‌دهند. چهار دهه از رحلت حضرت امام می‌گذرد اما کسی از ساخت مستند درباره این اتفاق حمایت نمی‌کند و فیلم‌های مربوط به این واقعه در آرشیو خاک می‌خورند.

کارگردان «زیر سایه‌ام کامل» افزود: برای ما فیلمسازان ایرانی ننگ است که فیلمساز لبنانی درباره حضرت امام خمینی یک مجموعه ساخته است اما ما ایرانی‌ها نمی‌توانیم در این باره به تولید مستند بپردازیم، مهم‌ترین دلیل این اتفاق، نبود اعتماد و کمبود سفارش در این باره از سوی سفارش‌دهندگان است. چرا نباید فراخوان ساخت یا طرح فیلم درباره امام خمینی از سوی تولیدکنندگان مربوطه داشته باشیم؟ اگر از سوی سفارش‌دهندگان مثل دفتر بیت حضرت امام خمینی و موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، دغدغه‌ای وجود داشته باشد، می‌توان به وسیله آرشیو موجود، مستند، فیلم کوتاه داستانی، بلند سینمایی و سریال‌هایی درباره زندگی و شخصیت‌ امام خمینی ساخت.

او درباره تجربه‌های مستندسازی خود عنوان کرد: تجربه مستندسازی در زمان بحران مثل زلزله، سیل و جنگ را دارم اما می‌خواهم درباره دغدغه‌هایی مثل تشییع حضرت امام (ره) و روایت‌هایی که از ایشان وجود دارد نیز فیلم بسازم. می‌دانیم که امام خمینی باعث شکل‌گیری انقلابی، هم در ساختار حکومتی سیاسی کشور ایران و هم انسان‌ها شدند یعنی کسانی وجود دارند که قبل از انقلاب شخصیتی داشته اما به برکت حضرت امام و انقلاب به شخصیت‌ دیگری تبدیل شده‌اند. هر بار که به کشورهای مختلف سفر می‌کنیم، رگه‌هایی از این تاثیرگذاری را در میان انسان‌ها پیدا می‌کنم و دوست دارم که در این باره فیلم‌های بهتر و تازه‌تری ساخته شود.

اسلام‌زاده در پایان درباره‌ فعالیت‌های اخیر خود مطرح کرد: به تازگی سفری به اروپا داشته‌ام و از فعالان حوزه فلسطین در اروپا مستندی به نام «انتفاضه در اروپا» ساخته‌ام، ضبط این مستند به پایان رسیده است و به زودی تدوین آن آغاز می‌شود. همچنین پیش‌تولید یک برنامه تلویزیونی با موضوع زنان را در دست تصویب دارم تا آماده پخش در یکی از شبکه‌ها شود.

مستند «پنوسر» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی حسین فتاحی تندیس و جایزه بهترین مستند نهمین فستیوال زیگموند ویلموش مجارستان را دریافت کرد.

جشنواره بین‌المللی فیلم زیگموند ویلموش (Zsigmond Vilmos International Film Festival) یک رویداد سینمایی معتبر در مجارستان است که از سال 2017 به یاد فیلم‌بردار برجسته مجارستانی، ویلموش زیگموند، برگزار می‌شود.  این جشنواره با تمرکز ویژه بر هنر فیلم‌برداری و زیبایی شناسی بصری و معماری ساختار سینما برگزار می‌شود.

«پنوسر» روایتی شاعرانه و چشم‌نوازی از زندگی  پیرمرد چوپانی‌ست که در دل طبیعت و کوهستان روی سنگ‌ها و سخره‌ها متبحرانه نقاشی می‌کشد و طبیعت را با رنگ و قلم بر سنگها بازنگاری می‌کند.

فیلمبرداری این فیلم در چند فصل در منطقه سوادکوه مازندران انجام شده و مدتی پیش هم از پنجمین دوره فستیوال یوالیتی فرانسه دیپلم افتخار دریافت کرد.

احمد بحری مستندسازی که به محیط‌بانی مشغول است، گفت که با توجه به شرایط شغلی‌اش سوژه‌های نابی برای ساخت مستند داشته است اما به دلیل مشغله‌های کاری این سوژه‌ها از دست می‌روند.

احمد بحری کارگردان سینمای مستند که در حال حاضر مشغول کار محیط‌بانی است بیان کرد: من قبل از اینکه محیط‌بان شوم به مستندسازی علاقه داشتم و مستندهایی که می‌ساختم درباره سوژه‌های روزمره و تا حدودی کوچه‌بازاری بود. مثلا درباره مشاغل یا صنایع‌دستی در بازار کهنه قم و سوژه‌هایی از این دست مستند می‌ساختم. اما بعدتر که در دانشگاه رشته منابع طبیعی خواندم به سمت محیط‌بانی گرایش پیدا کردم و در همین حرفه هم استخدام شدم.

وی افزود: از تجربه‌های مستندسازی‌ام هم آن اوایل در کارم استفاده کردم. ۲ مستند هم به نام‌های «منطقه امن» و «شاتر و ماشه» ساختم که از شبکه مستند چندین بار پخش شد. مستند «منطقه امن» را بعدتر در آپارات هم بارگذاری کردم که سوژه‌اش درباره شکارچیانی است که پرنده‌های وحشی را شکار می‌کنند. درباره این موضوع من با چند نفر از روستاییان و باغداران آن منطقه صحبت کردم که اعتقاد داشتند از وقتی پرنده‌های وحشی شکار می‌شوند، برکت از منطقه‌شان رفته است. مستند «شاتر و ماشه» هم درباره تفاوت‌های میان عکاسان حیات‌وحش با شکارچیان است که از این مستند هم خیلی استقبال شد.

این محیط‌بان یادآور شد: حالا هم هر ماه به مناطق مختلف سفر و در قالب همین سفرها با محیط‌بان‌ها صحبت می‌کنم. علاوه‌بر آن درباره موضوعاتی که نسبت به آنها دغدغه‌ دارم و مرتبط با حرفه‌ام می‌شود با افرادی که به‌عنوان همیار محیط‌بان فعالیت دارند، گفتگو می کنم و حاصل آنها را در قالب مستند در بسترهایی مانند آپارات و یوتیوب با علاقه‌مندان به این حوزه به اشتراک می‌گذارم.

بحری بیان کرد: به‌عنوان محیط‌بان با توجه به اینکه حیات‌وحش در دسترس ما قرار دارد، راحت‌تر می‌توانیم درباره آن فیلم بسازیم ولی خیلی‌ها هم هستند که مستندسازی حیات‌وحش را دنبال می‌کنند. این گروه از مستندسازان، الزاما محیط‌بان هم نیستند اما سازمان محیط‌زیست معمولا با آنها همکاری بسیار خوبی دارد. درست است که ما در محیط زیست هستیم ولی برای ساخت مستند از امکانات خودمان استفاده می‌کنیم.

این محیط‌بان و مستندساز اظهار کرد: در چند هفته اخیر چند سوژه خوب برای مستندسازی داشتیم اما با توجه به مشغله‌های حرفه محیط‌بانی‌، هنوز وقت نشده است درباره آنها مستندسازی کنیم. خیلی از سوژه‌ها را به همین دلیل از دست داده‌ام. بالاخره به‌ دلیل شرایط شغلی، گاهی نیاز است مرخصی زیادی بگیرم تا بتوانم برای یک سوژه به جاهای مختلف بروم اما تداخل کارها گاهی مانع می‌شود. اگر شغلم فقط مستندسازی بود می‌توانستم به شکل حرفه‌ای‌تر کار مستندسازی را دنبال کنم.

بحری عنوان کرد: من اگر بخواهم به‌طور کامل به سمت مستندسازی رو بیاورم باید کار محیط‌بانی را کنار بگذارم و استعفا بدهم اما این وسط مانده‌ام! یعنی هم به محیط‌بانی علاقه‌مندم هم به مستندسازی. پس مجبورم به‌گونه‌ای عمل کنم که به هر ۲ موضوع برسم.

این کارگردان در پایان اظهار کرد: چالش‌های محیط‌بانی، سختی‌های محیط‌بانی و … هم سوژه‌های جذابی هستند. البته چند بار چند مستندساز آمده‌اند و همراه من شده‌اند اما از یک جایی به بعد دیگر بریده‌اند، چون واقعاً کار کردن در طبیعت شرایط سختی دارد. مخصوصاً در ایران که فعالیت در این حوزه هم حمایت و هم امکانات زیادی می‌خواهد. این حمایت‌ها را چندان نداریم و این در حالی است که در اکثر کشورها، مستندسازان با امکانات زیادی در این حوزه کار می‌کنند.

جهت اطلاع سریع از آخرین اخبار مستند، به رسانه های اجتماعی خانه مستند بپیوندید: