پیوندها
آخرین اخبار مستند
آثار مستند دینی، صرفا به نمایش مراسم مذهبی نپردازند/ گفت و گو با محسن نقی زاده، روحانی مستندساز
به گزارش سایت خانه مستند و به نقل از خبرگزاری بین‌‌المللی قرآن (ایکنا)، سینمای مستند، ژانری از هنر هفتم است که در سال‌های اخیر به نوعی مغفول واقع شده است. به ویژه در حوزه اکران، ما شاهد اتفاقات خوبی در این سبک سینمایی نبوده‌ایم، درصورتی‌که به گواه بسیاری از بزرگان سینمای جهان اگر مستند به درستی مد نظر قرار گیرد می‌تواند درآمدزایی نیز داشته باشد. در این میان موضوعات دینی یکی از پرمخاطب‌ترین مضامین در این سبک سینمایی است که در کشور ما به طرز صحیحی از آن بهره برده نمی‌شود و تنها در تصویرسازی مناسک خلاصه می‌شود.
در همین راستا گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین محسن نقی‌زاده، فیلمساز برگزیده جشنواره عمار انجام داده‌ایم که به شرح ذیل است:
درباره جذابیت مستند تا به امروز، اظهار نظرهای متفاوتی شده است، حتی دوست‌داران این گونه، مستند را در بیان و تبلیغ آموزه‌های دینی، موفق‌تر از سینمای داستانی می‌دانند. شما به عنوان فیلمسازی که در حوزه سینمای دینی کار کرده‌اید، پیرامون این موضوع چه نظری دارید؟
جواب کاملاً دقیقی به این موضوع نمی‌توان داد، چون هر یک را باید در ظرف و مکان خاص خود سنجید. در سینمای مستند به واسطه خاصیت و ویژگی‌های این گونه، تماشاگر با واقعیت سر و کار دارد و به نوعی واقع‌نگری، ویژگی اصلی اثر است، اما در سینمای داستانی درام‌پردازی ایجاب می‌کند که برخی دخل و تصرف‌ها در قصه صورت پذیرد. حال این دو ویژگی را کنار هم بگذارید آیا با یک میزان می‌توان آنها را با یکدیگر مقایسه کرد؟
مطلب دیگری که می‌بایست به آن اشاره کنم این است که در سینمای داستانی، دست کارگردان تا حدودی بازتر از سینمای مستند است، چون ویژگی درام چنین امری را طلب می‌کند، ولی این اتفاق در حوزه مستند قابل روی دادن نیست و سازنده باید کاملاً به متن و اتفاق روی داده وفادار باشد، و الا تماشاگر آن را قبول نمی‌کند. با این توضیح، من مستند‌سازی را در بحث ساخت، دشوارتر از سینمای داستانی می‌دانم.
با توجه به سخنان شما در سینمای مستند، موضوع و معنا در درجه بالای اهمیت قرار دارد، چون قرار است درباره آن واقع‌نگاری شود. با این توضیح موضوعات دینی با توجه به ظرفیتی که دارند می‌تواند اتفاق خوبی برای سینمای مستند باشد. آیا این‌گونه فکر نمی‌کنید؟
به مطلب درستی اشاره کردید، اما این نکته را نباید از یاد ببرید که بالا بودن ظرفیت، به معنای آن نیست که موضوعات دینی و قرآنی به صرف عنوانی که دارند باعث ارتقای کیفیت می‌شوند، چون در حوزه مستندهای دینی، کارهای بسیاری را داریم که در آنها تنها واقعه تاریخی روایت می‌شود. برای مثال به کارهایی که درباره محرم است، اشاره‌ای مختصر می‌کنم. در این تولیدات بیشتر به نمایش دسته‌های عزاداری توجه می‌شود، درصورتی که معتقدم موضوعات بسیار بهتری وجود دارد که به واسطه آن می‌توان فرهنگ عاشورا را در کشور اشاعه داد.
سینمای مستند در مقایسه با سینمای داستانی یک مزیت ویژه دارد، آن هم واقعیتی است که به صورت دست‌‌نخوره به بیننده منتقل می‌شود، این ویژگی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همان گونه که گفتید مهم‌ترین ویژگی مستند، واقع‌نگری این سبک سینمایی است، برای همین معتقدم که آثار مستند، اطلاع رسانی خوبی دارند، در صورتی‌که در فیلم داستانی، ایجاد حس بیش از هر چیزی دارای اهمیت است. با این توضیح اگر در حوزه مستند، فیلم‌های دینی به شکل خوبی تولید شوند می‌توان آگاهی مردم را افزایش داد.
در حوزه مستند سرمایه‌گذاری به چه طریق است؟ آیا بخش خصوصی بیشتر در حوزه مستند دینی سرمایه گذاری می‌کند یا بخش دولتی؟
شاید این گفته من کمی دور از تصور باشد، اما معتقدم در مستند، وضعیت بهتری در امر تولید حاکم است، برای همین کارگردان با فراغ بال بهتری فیلم خود را می‌سازد، اما درباره بخش‌هایی که در حوزه مستند سرمایه‌گذاری می‌کنند باید بگویم که بیشتر بخش‌های دولتی و نظامی در این زمینه فعال هستند. برای مثال اگر قرار است فیلمی درباره مدافعان حرم ساخته شود، مطمئناً سپاه در تولید آن نقش دارد. درباره موضوعات دینی نیز سفارش دهندگان عموماً دولتی هستند، البته این‌که می‌گویم سفارش، به نوعی زیر سؤال بردن این روش نیست، چون در همه جای دنیا ابتدا سفارشی داده می‌شود، سپس فیلم مربوطه جلوی دوربین می‌رود. این اتفاق نیز به هیچ وجه بد نیست، به شرطی‌که سفارش دهنده، خود را محق نداند.
در انتهای این گفت‌وگو سوالی درباره مدافعان حرم مطرح می‌کنم. آیا پرداختن به مدافعان بیشتر باید به جنگ آنها معطوف شود یا این که زندگی خانوادگی آنها می‌تواند محل مناسب‌تری برای کار کردن باشد؟
اشکالی ندارد که درباره هر دو روش فیلم ساخته شود، اما رویکرد مفیدتر این است که در آن به سبک زندگی مدافعان حرم پرداخته می‌شود، چون این‌که یک منطقه در سوریه آزاد شود موضوع جذابی برای همه تماشاگران نیست، اما اگر زندگی آنها را به دقت مد نظر قرار دهیم توانسته‌ایم هدف آنها را در جامعه اشاعه دهیم، به ویژه در شرایطی که برخی تبلیغات خارجی با تبلیغات منفی خود می‌خواهد آرمان‌های مدافعان حرم را زیر سوال برند.
پ.ن. تصویر خبر، برگرفته از خبرگزاری مهر است.
برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه مستند بپیوندید:
خبرهای مشابه
