ماجرای فیش های نجومی در مستند «فراموش شده ها»

میکائیل دیانی کارگردان مستند «فراموش شده‌ها» که اثرش این روزها در شبکه اکران مردمی جشنواره عمار در شهرهای مختلف در حال نمایش است، درباره این مستند گفت: ایده اولیه ساخت این مستند بعد از افشای فیش‌های نجومی ایجاد شد و قصد داشتیم اثری ویژه این مسئله بسازیم ولی بعد از جلسات کارشناسی به این نتیجه رسیدیم که موضوع فیش‌های نجومی را در یک بستر اجتماعی- تاریخی و از زبان مردم بررسی کنیم.

وی در همین باره افزود: می‌خواستیم در کنار جریان‌شناسی اشرافیت، جامعه هم نسبت به مبدأ و منشأ فیش‌های نجومی اطلاعاتی کسب کند، چرا که این مسئله، از تفکری برخاسته که سابقه دارد و مربوط به یک روز نیست.

دیانی ادامه داد: ساخت مستند که حدود شش ماه طول کشید، از خرداد ماه سال گذشته آغاز شد و ما در ابتدا، مطالعات و پژوهش‌هایی را انجام دادیم و پس از آن، مصاحبه‌های مستند هم حدود دو ماه به طول انجامید.

وی در ادامه سخنانش با بیان این که در مستند، از آرشیو قوی استفاده شده است، اظهار داشت: بخش زیادی از وقت ما صرف تهیه منابع آرشیوی شد به طوری که دو ماه برای دسترسی به این منابع و بررسی آنها سپری کردیم.

دیانی یادآور شد: مراحل تدوین و جمع بندی نهایی کار هم یک ماه زمان برد و در نهایت در دی ماه سال گذشته، مستند «فراموش شده‌ها» در مراسم افتتاحیه هفتمین جشنواره مردمی فیلم عمار به نمایش درآمد که فکر می کنم پرمخاطب‌ترین فیلم جشنواره نیز بود. بعد از این اکران، مستند، وارد فضای نمایش دانشگاهی و عمومی کشور شد.

این کارگردان در بخش دیگری از سخنانش متذکر شد: یکی از مسائل مهمی که در مسیر ساخت مستند با آن روبرو شدیم این بود که ما قصد داشتیم در این مستند بررسی تاریخی داشته باشیم به همین دلیل، شروع این کار هم از دوران مرحوم هاشمی رفسنجانی بود ولی تقریبا هیچ آرشیو تصویری از زمان دولت آقای هاشمی در فضای عمومی و رسانه‌ها پیدا نکردیم.

وی در همین باره تصریح کرد: قبلا شنیده بودم که آقای هاشمی، منابع و آرشیو تصویری دوره خود را جمع‌آوری کرده و خود من هم تا زمان ساخت مستند، این موضوع را ندیده بودم ولی در حین تولید مستند، عینا مشاهده کردم که بسیاری از چیزهایی که ما به آنها استناد می‌کنیم توسط نزدیکان آقای هاشمی در سطح کشور جمع آوری شده است

دیانی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: مستند «فراموش شده‌ها» حاکمیت و حکومت را از مدیران حکومتی تفکیک کرده است در حالی که ضدانقلاب تمامی نواقص و کاستی ها را از جانب حاکمیت، عنوان می‌کند اما ما در این مستند، «نقد حکومت آری و نفی حاکمیت هرگز» را می‌گوییم.

وی ادامه داد: در حکومت، روش‌ها و مسیرهای غلطی را داریم که مدیران نالایق، آنها را بناگذاشتند و طی کردند. ما باید بین این رویه غلط با اصل حاکمیت و حکومت اسلامی تفکیک قائل ‌شویم تا بتوانیم هرچه بیشتر و بهتر تفاوت‌ها را برای مخاطب نمایان کنیم. زیرا ما در این حاکمیت، دو شاخصه اصلی امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب را داریم که نگاه سیاسی، سبک زندگی، تذکرات و سفارشات این بزرگان متفاوت از مدیران و دیگر افراد جامعه است.

دیانی در ادامه سخنانش خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از سیاه نمایی در یک مستند باید بین حاکمیت و حکومت و در حکومت بین مدیران و جریان‌های مختلف سیاسی تفکیک قائل شد و بررسی کرد که عدالت خواه و فسادستیز هستند یا نه، در چنین حالتی، سیاه‌نمایی در ساخت یک اثر اتفاق نمی‌افتد.

این کارگردان در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: در حال حاضر، سه مستند در مراحل ساخت، تدوین و پیش تولید داریم که دو مستند در حوزه فرهنگ عمومی و بهداشت و درمان و اثر سوم نیز در حوزه سیاسی- اجتماعی و در بستر عدالتخواهانه است که طی چند ماه آینده نهایی می‌شوند.

دیانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به نمایش مستندش در شبکه اکران مردمی جشنواره عمار خاطرنشان کرد: ویژگی اکران‌های مردمی جشنواره عمار این است که شما می ‌توانید در این شبکه، یک محصول فرهنگی را تا پایین‌ترین جزء جامعه هم برسانید در حالی که در طرف دیگر، یک فرآیند توزیع فرهنگی را در حوزه حرفه‌ای هنر همانند سینما در جمهوری اسلامی ایران داریم که عمدتا در دست جریان روشنفکری قرار گرفته و مخاطبان خاص خود را هم تا امروز داشته است.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به نمایش مستندش در شبکه اکران مردمی جشنواره عمار یادآور شد: این جشنواره، امکانی را فراهم کرده که مردم از طبقات مختلف و در جغرافیای متفاوت بتوانند فیلمی را مشاهده کنند و امروز می‌بینیم که فیلم های عمار بدون آن هزینه‌های گزاف تبلیغاتی-رسانه‌ای و هزینه‌های بالای ساخت، در گستره لایه‌های اجتماع دیده می‌شود.

دیانی تصریح کرد: امروز دو حوزه فرهنگی و اقتصادی را داریم که مردم در آن ورود پیدا نکردند اما اکران‌های مردمی جشنواره عمار می‌تواند پیامد مثبتی را در حوزه ورود مستقیم مردم به عرصه فرهنگی به همراه داشته باشد و انحصار را از دست برخی از جریان‌های خاص خارج کرده و مردم را درگیر جریان فرهنگی کشور کند و این ویژگی بسیار خوب و بزرگی است که جشنواره عمار از آن برخوردار است.

وی تاکید کرد: اکران های مردمی عمار در صورتی که بتواند سطح انتظارات مخاطبان جشنواره از فیلم ها را ارتقا دهد، می‌تواند در رشد و توسعه سینمای کشور موثر باشد و به جریانی برای ظهور و بروز فیلمسازان موفق انقلابی در عرصه سینمای حرفه‌ای تبدیل شود.

برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه مستند بپیوندید: